Datum uitspraak:
Datum publicatie:
Rechtsgebied:
Zaaknummer:
Soort procedure:
Instantie:
Vindplaatsen:

Inhoudsindicatie:

Stichting Belverlies.nl is namens 155 individuele eisers een collectieve procedure gestart tegen KPN naar aanleiding van het feit dat KPN sinds 2008 de wijze van afrekenen van verschillende van haar abonnementen heeft gewijzigd, in die zin dat KPN de laatste gespreksminuut volledig in rekening brengt, ook als minder dan zestig seconden wordt gebeld (laatste minuut afronding).

Vast staat dat laatste minuut afronding op zich niet onrechtmatig is. In deze procedure wordt met name de vraag beantwoord of KPN ten aanzien van (de gevolgen van) de laatste minuut afronding aan haar informatieverplichtingen jegens haar klanten heeft voldaan.

Klanten die een nieuw abonnement hebben afgesloten bij KPN zijn via de websites en in de winkels geïnformeerd over de laatste minuut afronding. KPN heeft ten aanzien van deze klanten voldaan aan haar informatieverplichtingen; geen sprake van handelen in strijd met de professionele handelswijze in de zin van artikel 6:193b BW en/of van het achterwege laten van essenti ële informatie in de zin van artikel 6:193d tweede lid BW en /of het verborgen houden of op onbegrijpelijke, onduidelijke of dubbelzinnige wijze verstrekken van essentiële informatie, in de zin van artikel 6:193d, derde lid, BW . Informatieverplichting KPN strekt niet zover dat zij gehouden is om iedere klant individueel te informeren over de gevolgen van de laatste minuut afronding voor hem of haar.

Klanten waarbij gedurende de looptijd van hun abonnement een wijziging in de wijze van afrekenen van eerste- naar laatste minuut afronding is doorgevoerd zijn onvoldoende duidelijk geïnformeerd over deze wijziging door KPN. De gevorderde verklaringen voor recht dat KPN haar klanten die gedurende de looptijd van hun abonnement zijn omgezet naar laatste minuut afronding onvoldoende duidelijk heeft geïnformeerd over deze wijziging en dat KPN onrechtmatig heeft gehandeld jegens deze klanten door te handelen in strijd met artikel 7.2 Telecommunicatiewet zijn toewijsbaar. De gevorderde schadevergoeding is niet toewijsbaar, omdat het causale verband tussen de gestelde schade en het handelen van KPN niet is komen vast te staan.

Uitspraak



vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Sector civiel recht

zaaknummer / rolnummer: 504624 / HA ZA 11-2755

Vonnis van 5 december 2012

in de zaak van

1. de stichting

STICHTING BELVERLIES.NL

gevestigd te Heerhugowaard,

2. de natuurlijke personen

155 ANDERE EISERS als vermeld in de aangehechte kop van de dagvaarding,

eisers,

advocaat mr. M. Raaijmakers te Hoofddorp,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

KPN B.V.,

gevestigd te 's-Gravenhage,

gedaagde,

advocaat mr. D.J. Beenders te Amsterdam.

Partijen zullen hierna Stichting Belverlies, de individuele eisers (gezamenlijk: Stichting Belverlies c.s.) en KPN genoemd worden.

1. De procedure

1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de dagvaarding van 10 november 2011, met producties,

- de akte overleggen productie X van 12 maart 2012 van Stichting Belverlies c.s.,

- de conclusie van antwoord, met producties,

- het ambtshalve gewezen tussenvonnis van 9 mei 2012, waarin een (meervoudige) comparitie van partijen is gelast,

- het proces-verbaal van comparitie van 11 september 2012, met de daarin genoemde stukken, waaronder de akte vermeerdering en wijziging van eis van Stichting Belverlies c.s.,

- de brief van 4 oktober 2012 van mr. Van Tricht met een reactie op het proces-verbaal van de comparitie van 11 september 2012,

- de akte uitlating van 8 oktober 2012 van Stichting Belverlies c.s., waarin zij de rechtbank verzoekt om vonnis te wijzen.

1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.

2. De feiten

2.1. Stichting Belverlies vertegenwoordigt als onderdeel van de Stichting Meldpunt Collectief Onrecht de 155 individuele eisers in deze procedure.

2.2. KPN is een aanbieder van mobiele telefonie op de Nederlandse markt. Op

1 januari 2012 is Telfort B.V. (hierna: Telfort) gefuseerd met KPN, waarbij Telfort is opgegaan in KPN. KPN voert (onder meer) de merken KPN, Hi en Telfort.

2.3. Sinds 2008 heeft KPN de wijze van afrekening voor de verschillende door haar gevoerde merken gewijzigd, in die zin dat KPN de laatste gespreksminuut volledig in rekening brengt, ook als minder dan zestig seconden wordt gebeld (hierna: laatste minuut afronding). Voordat KPN de laatste minuut afronding introduceerde, bracht zij klanten de eerste gespreksminuut volledig in rekening, ook als minder dan zestig seconden werd gebeld, en werd vervolgens per seconde afgerekend (hierna: eerste minuut afronding). KPN heeft voor de abonnementen van haar merken KPN en Hi de laatste minuut afronding alleen ingevoerd voor nieuwe abonnementen. Telfort heeft de laatste minuut afronding ook ingevoerd voor bestaande abonnementen.

2.4. KPN heeft informatie over de laatste minuut afronding voor de verschillende abonnementsvormen in de winkels toegankelijk gemaakt via tarievensheets, posters en flyers. Op een tarievensheet behorende bij het merk KPN (gedateerd februari 2010) staat, voor zover hier van belang, vermeld: “Afronding van gespreksduur vindt plaats op basis van hele minuten.” Op een tarievensheet behorende bij het merk Hi (gedateerd 19 mei 2010) staat, voor zover hier van belang, vermeld: “Alle gesprekken worden per minuut afgerekend.” Op tarievensheets behorende bij het merk Telfort (gedateerd september 2008, mei 2009 en april 2010) staat, voor zover hier van belang, vermeld: “Gesprekken worden per minuut afgerekend en afgerond naar boven.” (althans een variatie daarop).

2.5. Op de website van KPN staat bij de omschrijvingen van de diverse abonnementsvormen van het merk KPN steeds vermeld: “Er geldt geen starttarief en de gesprekken worden per minuut/sms verrekend.”

Op de website van Hi staat bij de omschrijvingen van de diverse abonnementsvormen van het merk Hi steeds vermeld: “Er geldt geen starttarief en de gesprekken worden per minuut afgerekend.”

Op de website van Telfort staat bij de omschrijvingen van de diverse abonnementsvormen van het merk Telfort vermeld: “Gesprekken worden per minuut afgerekend en naar boven afgerond.”(althans een variatie daarop).

2.6. Een geanonimiseerde brief van Telfort, gedateerd 28 augustus 2009, luidt, voor zover thans relevant:

“(…)

Een goed bericht voor u als trouwe klant van Telfort!

(…)

Bij Telfort vinden we het belangrijk om onze klanten altijd de beste producten en diensten te bieden. Om dit ook in de toekomst te kunnen doen, is het noodzakelijk dat wij een aantal van onze systemen vernieuwen. Dit heeft tot gevolg dat uw abonnementsvorm, zoals die bij ons bekend is, komt te vervallen. Uiteraard hebben we ervoor gezorgd dat u, als trouwe klant, overstapt naar een vergelijkbare abonnementsvorm met zeer scherpe tarieven. (…)

Op de achterzijde van deze brief vindt u een overzicht met de belangrijkste huidige en nieuwe abonnements- en (bel)tarieven.

Hoe werkt het?

Vanaf het moment dat wij uw abonnement hebben overgezet, betaalt u de nieuwe tarieven (zie achterzijde van deze brief). Als u dit niet wilt, dan kunt u de overeenkomst kosteloos beëindigen door vóór 23 november a.s. contact op te nemen met de Klantenservice. (…) Voor de volledigheid vindt u bij deze brief de nieuwe Algemene Voorwaarden en tarieven van Telfort.

(…)

Bijlage: prijslijst nieuwe abonnement en algemene voorwaarden

Op de achterzijde van de brief is een schema afgedrukt waarin een vergelijking wordt gemaakt tussen het huidige abonnement en het nieuwe abonnement. Dat schema ziet er, voor zover hier van belang, als volgt uit:

Abonnement Simplicity sim only

Uw huidige abonnement Uw nieuwe abonnement

Abonnementskosten per maand

(incl. BTW) € 9,65 € 6,72

Aantal minuten in bundel 100 100

Prijs per minuut binnen bundel € 0,09 € 0,06

Prijs per minuut buiten bundel

naar nummers van Telfort € 0,09 € 0,21

Prijs per minuut buiten bundel

naar overige mobiele nummers € 0,09 € 0,21

Prijs per minuut buiten de

bundel naar vaste nummers € 0,09 € 0,21

2.7. De (volgens de onder 2.6 geciteerde brief bijgevoegde) “Algemene Voorwaarden Telfort B.V. voor abonnement [consument] (…) ingangsdatum: 30 juni 2008” luiden, voor zover thans relevant:

“6.4 Beltarieven worden per gehele minuut in rekening gebracht tenzij Telfort expliciet anders heeft aangegeven.”

2.8. Op de (volgens de onder 2.6 geciteerde brief bijgevoegde) prijslijst “Tarieven Telfort belbundel Versie juni 2009” staat, voor zover hier van belang, vermeld:

“ Gesprekken worden per minuut afgerekend en naar boven afgerond.”

2.9. Op 4 september 2010 en 23 oktober 2010 heeft het televisieprogramma Kassa van de VARA aandacht besteed aan de invoering van de laatste minuut afronding. Na deze uitzendingen heeft KPN – naar aanleiding van gebleken onvrede onder een deel van haar klanten – een coulanceregeling (hierna: de coulanceregeling) getroffen met 20.000 van haar klanten, inhoudende dat klanten die bij hun vorige abonnement na de eerste minuut per seconde betaalden de mogelijkheid kregen om over te stappen naar de voorwaarden van dat voorafgaande abonnement en klanten die geen voorafgaand abonnement hadden, een aanbod kregen met het meest vergelijkbare abonnement waarbij na de eerste minuut per seconde werd afgerekend.

2.10. Stichting Belverlies is een onderzoek gestart naar het afronden van belseconden naar hele minuten. De heer [A], bestuurder van Stichting Belverlies (hierna: [A]), heeft KPN (onder andere) bij brief van 19 oktober 2010 (onder meer) bericht dat laatste minuut afronding volgens Stichting Belverlies onrechtmatig is en dat de individuele eisers die zich bij Stichting Belverlies hebben gemeld schadevergoeding eisen, welke eruit dient te bestaan dat zij met terugwerkende kracht, tot het moment van invoeren van de laatste minuut afronding, per seconde zullen worden afgerekend. Bij brief van (onder andere)

25 oktober 2010 heeft KPN gewezen op de coulanceregeling en voor het overige afwijzend gereageerd op de brief van [A]. Bij brief van 6 juli 2011 heeft [A] aan KPN bericht dat de aangeboden coulanceregeling geen optie is aangezien deze geen volledige compensatie inhoudt. Verder wijst [A] er in deze brief op dat, indien niet aan de eisen van Stichting Belverlies c.s. zal worden voldaan door KPN, Stichting Belverlies namens de individuele eisers een collectieve procedure zal starten. KPN heeft in reactie hierop laten weten geen aanleiding te zien om haar standpunt te herzien.

3. Het geschil

3.1. Stichting Belverlies vordert bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:

A. te verklaren voor recht dat:

1. het afronden van belminuten onrechtmatig is in de zin van artikel 6:193d en 6:162 van het Burgerlijk Wetboek (BW) en/of dat het afronden van belminuten onrechtmatig is in de zin van artikel 6:193g sub r BW en /of dat het afronden van belminuten onrechtmatig is in de zin van artikel 6:194 BW ;

2. het beding dat bepaalt dat belseconden naar hele minuten worden afgerond onrechtmatig is indien in de communicatie geen vergelijking is getrokken met abonnementen waar belseconden belseconden zijn;

3. KPN haar klanten niet althans niet voldoende duidelijk op de hoogte heeft gesteld van het gegeven dat belseconden naar hele minuten worden afgerond dan wel gaan worden afgerond;

4. abonnementhouders van KPN, indien er wordt afgerond op hele minuten, een beroep toekomt op een vordering uit hoofde van onverschuldigde betaling voor het verschil dat door KPN zou zijn gerekend indien belseconden niet werden afgerond en wel werden afgerond;

5. gezien het verstoorde economische keuzegedrag, eenieder dan wel eisers met een belabonnement waarbij belseconden worden afgerond naar hele minuten dan wel een bepaling van soortgelijke strekking, een beroep toekomt op directe ontbinding van de overeenkomst.

B. KPN te verbieden af te ronden van belseconden naar hele minuten voor respectievelijk KPN, KPN Hi en Telfort, op straffe van een dwangsom van

EUR 200.000,00 voor iedere dag dat KPN doorgaat met het afronden van belseconden naar hele minuten met een maximum van EUR 200.000.000,00.

C. KPN te gebieden te rectificeren in alle landelijke en regionale dagbladen binnen tien dagen na dit vonnis en op haar kosten zorg te dragen voor een paginagrote publicatie in de zaterdag editie van alle landelijke en regionaal verschijnende dagbladen, alsmede op alle Nederlandse televisiezenders gedurende zeven dagen ieder uur tussen 19:00 uur en 23:00 uur te doen uitspreken gedurende telkens niet minder dan vijf minuten de navolgende tekst:

‘Bij vonnis van (datum vonnis) is vastgesteld dat (naam gedaagde) deelnemers niet heeft geïnformeerd althans niet voldoende heeft geïnformeerd omtrent het afronden van belseconden naar hele minuten en de gevolgen daarvan. Daardoor bent u naar alle waarschijnlijkheid duurder uit geweest. Wanneer uw belseconden worden afgerekend naar hele minuten komt u binnen 4 weken een beroep toe om per direct uw abonnement te ontbinden’.

En voorts KPN te veroordelen in de kosten van juridische bijstand en deskundig advies die Stichting Belverlies ten behoeve van de onderhavige procedure heeft gemaakt, nader op te maken bij staat.

3.2. De individuele eisers vorderen – na wijziging van eis – bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:

D. - een verklaring voor recht dat personen het recht toekomt om tot ontbinding over te gaan van de onderhavige overeenkomsten aangezien zij niet zijn geïnformeerd omtrent het afronden;

- KPN te veroordelen alle redelijke buitengerechtelijke kosten ten gevolge van haar onrechtmatig handelen te vergoeden aan individuele eisers, te dezen begroot op EUR 178,50 per eiser;

- vernietiging van het beding dat bepaalt dat belseconden naar hele minuten worden afgerond gezien artikel 7.1 en 7.2 Telecommunicatiewet (Tw);

- een verklaring voor recht dat KPN onrechtmatig heeft gehandeld door te handelen in strijd met artikel 7.1 en 7.2 Tw;

- een verklaring voor recht dat aan individuele eisers een beroep toekomt op dwaling nu zij bij een juiste voorstelling van zaken nimmer een abonnement zouden hebben afgesloten waarbij belseconden worden afgerond naar hele minuten;

- dat de rechtbank zal bepalen dat aan de individuele eisers, jegens KPN, het recht toekomt met terugwerkende kracht te worden afgerekend op basis van belseconden die niet worden/zijn afgerond, met terugbetaling van het verschil aan kosten binnen vier weken na dit vonnis;

- veroordeling van KPN in de kosten van het geding.

3.3. Stichting Belverlies c.s. stelt hiertoe primair dat een bestuurder van KPN in de uitzending van Kassa van 23 oktober 2010 heeft toegezegd dat KPN klanten die stellen dat zij niet goed zijn geïnformeerd op hun woord gelooft. Stichting Belverlies c.s. meent dat haar vorderingen reeds op basis van die toezegging toewijsbaar zijn. Subsidiair stelt Stichting Belverlies c.s. – samengevat – dat zij niet althans niet voldoende duidelijk is geïnformeerd door KPN over de (gevolgen van de) door KPN ingevoerde laatste minuut afronding, welke volgens Stichting Belverlies c.s. leidt tot significant hogere facturen. Stichting Belverlies c.s. acht dit handelen althans nalaten van KPN onrechtmatig en meent onder meer dat KPN gehouden is de schade die zij dientengevolge heeft geleden te vergoeden.

3.4. KPN voert gemotiveerd verweer en voert allereerst aan dat Stichting Belverlies c.s. haar vorderingen onvoldoende met feiten en omstandigheden heeft onderbouwd, zodat zij reeds om die reden moeten worden afgewezen. Voorts betwist KPN dat de uitspraak die haar bestuurder volgens Stichting Belverlies c.s. zou hebben gedaan in de uitzending van Kassa van 23 oktober 2010 een algemene erkenning inhoudt die geldt voor alle consumenten die ooit een abonnement bij KPN hebben afgesloten. KPN voert verder – kort gezegd – aan dat de invoering van de laatste minuut afronding niet onrechtmatig is, nu laatste minuut afronding is toegestaan en KPN haar klanten naar behoren over de toepasselijkheid van de laatste minuut afronding heeft geïnformeerd en dus aan haar wettelijke informatieverplichtingen heeft voldaan.

3.5. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4. De beoordeling

Ontvankelijkheid Stichting Belverlies

4.1. Ingevolge artikel 3:305a lid 1 BW kan een stichting of vereniging met volledige rechtsbevoegdheid een rechtsvordering instellen die strekt tot bescherming van gelijksoortige belangen van andere personen, voor zover zij deze belangen ingevolge haar statuten behartigt. Stichting Belverlies heeft ter comparitie onweersproken gesteld dat zij de belangen van de 155 individuele eisers vertegenwoordigt in deze procedure. Nu KPN niet heeft weersproken dat het hier om belangen gaat die Stichting Belverlies op grond van haar statuten behartigt, zal de rechtbank daar in het navolgende ook vanuit gaan.

4.2. In lid 2 van voornoemd artikel staat dat een rechtspersoon als bedoeld in het eerste lid niet ontvankelijk is indien hij in de gegeven omstandigheden onvoldoende heeft getracht het gevorderde door het voeren van overleg met de gedaagde te bereiken. Dat enige vorm van overleg heeft plaatsgevonden tussen partijen blijkt uit de hiervoor onder 2.10 geschetste feiten. Aangezien KPN evenmin heeft weersproken dat Stichting Belverlies voldoende heeft gedaan om tot een minnelijke regeling buiten rechte te komen, gaat de rechtbank er vanuit dat kennelijk is voldaan aan de vereisten met betrekking tot de collectieve actie die volgen uit artikel 3:305 a BW. De rechtbank acht Stichting Belverlies derhalve ontvankelijk in haar vorderingen.

Telfort B.V. niet langer gedaagde

4.3. Zowel bij conclusie van antwoord als tijdens de comparitie op 11 september 2012 (zie de brief van 4 oktober 2012 van mr. Van Tricht met een reactie op het proces-verbaal, onder punt 1) heeft KPN aangevoerd dat Telfort B.V. op 1 januari 2012 is gefuseerd met KPN, waarbij Telfort B.V. is opgegaan in KPN en als vennootschap is opgehouden te bestaan. Nu Stichting Belverlies c.s. dit niet heeft weersproken, zal de rechtbank ervan uit gaan dat dit juist is en dat Telfort B.V. derhalve niet langer als afzonderlijke gedaagde optreedt in deze procedure.

Uitspraak bestuurder KPN bij Kassa

4.4. Stichting Belverlies c.s. stelt zich primair op het standpunt dat haar vorderingen toewijsbaar zijn aangezien een bestuurder van KPN tijdens de uitzending van Kassa op

23 oktober 2010 zou hebben gezegd: “als mensen zeggen dat ze niet goed geïnformeerd zijn, geloven wij dat”. Volgens Stichting Belverlies c.s. volgt hieruit dat het door KPN in deze procedure ingenomen standpunt dat zij haar klanten goed heeft geïnformeerd, terwijl de individuele eisers zelf aangeven dat zij niet goed zijn geïnformeerd, niet houdbaar is. De rechtbank overweegt dat Stichting Belverlies c.s. niet nader heeft gemotiveerd hoe deze uitspraak tot (directe) toewijzing van al haar vorderingen zou kunnen leiden. Bovendien is de rechtbank van oordeel dat in een dergelijke, algemeen geciteerde uitspraak – die volgens KPN is gedaan in de context van de coulanceregeling – geen toezegging kan worden gelezen dat KPN alle consumenten die ooit een abonnement bij haar hebben afgesloten en menen dat zij daarbij niet goed zijn voorgelicht, zonder meer zal geloven. De rechtbank zal derhalve voorbij gaan aan het primaire standpunt van Stichting Belverlies c.s.

Informatieverplichting KPN ten aanzien van (de gevolgen van) laatste minuut afronding

4.5. Stichting Belverlies c.s. stelt subsidiair dat KPN de individuele eisers niet althans niet voldoende duidelijk heeft geïnformeerd over de (gevolgen van de) wijziging in de wijze van afrekenen van eerste minuut afronding naar laatste minuut afronding. Stichting Belverlies c.s. meent derhalve dat KPN niet aan haar informatieverplichtingen heeft voldaan en acht dit onrechtmatig.

4.6. De rechtbank stelt voorop dat partijen het er ter comparitie over eens zijn geworden dat laatste minuut afronding op zich niet onrechtmatig is. Het is KPN in beginsel toegestaan laatste minuut afronding te hanteren, aangezien er geen rechtsregel bestaat die het afronden per minuut verbiedt. De wijze van afrekening valt onder de contractsvrijheid. De Verordening (EG) nr. 544/2009 van het Europees Parlement en de Raad van

18 juni 2009 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 717/2007 betreffende roaming op openbare mobiele telefoonnetwerken binnen de Gemeenschap en tot wijziging van Richtlijn 2002/21/EG inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronische communicatienetwerken en –diensten (hierna: de Roamingverordening), waar de Stichting Belverlies c.s. zich bij dagvaarding op beroept, ziet op internationale roaming op mobiele netwerken en is in het onderhavige geval dus niet van toepassing. KPN heeft bovendien onweersproken gesteld dat de Roamingverordening, anders dan Stichting Belverlies c.s. suggereert, geen verbod bevat op laatste minuut afronding met betrekking tot in het buitenland gevoerde gesprekken. De rechtbank zal verder voorbij gaan aan de stelling van Stichting Belverlies c.s. dat een beding dat bepaalt dat de laatste minuut zal worden afgerond onredelijk bezwarend is, nu dat door Stichting Belverlies c.s. niet nader is onderbouwd.

4.7. KPN voert aan dat zij wel degelijk aan haar informatieverplichtingen jegens haar klanten heeft voldaan. Daarbij maakt KPN een onderscheid tussen de nieuwe abonnementen waarbij laatste minuut afronding is ingevoerd (abonnementen van de merken KPN, Hi en Telfort) en bestaande abonnementen waarbij laatste minuut afronding is ingevoerd en waarbij de voorwaarden dus tussentijds zijn gewijzigd (alleen Telfort abonnementen). De rechtbank zal dit door KPN gehanteerde onderscheid in het navolgende aanhouden en deze twee situaties afzonderlijk behandelen.

Nieuwe abonnementen

4.8. KPN voert aan dat klanten die een nieuw abonnement bij haar hebben afgesloten van het merk KPN, Hi of Telfort op diverse manieren zijn geïnformeerd over de wijziging in de wijze van afrekenen van eerste minuut afronding naar laatste minuut afronding. Volgens KPN zijn deze klanten in de winkels geïnformeerd via tarievensheets, posters, flyers en door de medewerkers in de winkel. Verder wordt op de websites van de merken KPN, Hi en Telfort melding gemaakt van de laatste minuut afronding. Ter onderbouwing hiervan heeft KPN diverse voorbeelden van tarievensheets en uitdraaien van haar websites in het geding gebracht (zie hiervoor onder 2.4 en 2.5).

4.9. Stichting Belverlies c.s. heeft niet betwist dat klanten in de winkels worden geïnformeerd over laatste minuut afronding middels tarievensheets, posters en flyers. Mr. Raaijmakers heeft ter comparitie wel aangevoerd dat het klanten niet te verwijten is dat zij in een drukke telefoonwinkel niet lezen wat er op de posters staat die aan de wand hangen. De rechtbank overweegt echter dat aan KPN niet kan worden toegerekend dat de klanten de informatie die KPN ter beschikking stelt niet lezen. Naar het oordeel van de rechtbank mag dit wel degelijk van de gemiddelde consument verwacht worden.

4.10. Stichting Belverlies c.s. betwist wel dat klanten door de medewerkers van de winkels worden geïnformeerd over de laatste minuut afronding. Volgens Stichting Belverlies c.s. is dat bij de individuele eisers in ieder geval niet gebeurd. De heren [B] en [C] (hierna: [B] en [C]) hebben dat ter comparitie bevestigd. KPN heeft in reactie hierop aangevoerd dat in de individuele gevallen van [B] en [C] wellicht iets mis is gegaan in de informatievoorziening, maar dat haar beleid wel degelijk is dat de medewerkers in de winkels de klanten nader informeren over de abonnementsvoorwaarden, waaronder dus ook over de laatste minuut afronding.

De rechtbank is van oordeel dat Stichting Belverlies c.s., in het licht van de betwisting door KPN, onvoldoende gemotiveerd heeft gesteld dat de individuele eisers (met uitzondering van de twee ter comparitie aanwezige eisers [B] en [C]) niet door de medewerkers van de winkels zijn geïnformeerd over de laatste minuut afronding. Bovendien heeft Stichting Belverlies c.s. niet onderbouwd waarom dit – indien dit wel het geval zou blijken te zijn (zoals bij [B] en [C]) – aan KPN kan worden toegerekend. De enkele stelling van mr. Raaijmakers ter comparitie dat de winkel een verlengstuk is van KPN acht de rechtbank daartoe onvoldoende, te meer nu er naast KPN winkels ook andere, onafhankelijke belwinkels zijn die de abonnementen van KPN verkopen.

4.11. De rechtbank overweegt dat blijkens de hiervoor onder 2.5 opgenomen citaten vast staat dat op diverse plaatsen op de websites van de door KPN gevoerde merken KPN, Hi en Telfort vermeld staat dat gesprekken per minuut worden afgerekend. De rechtbank acht deze mededelingen voldoende duidelijk. Niet weersproken is dat op de tussen KPN en haar klanten gesloten overeenkomsten wordt verwezen naar deze websites. Voorts is niet betwist dat de laatste minuut afronding staat vermeld in de algemene voorwaarden. De rechtbank zal voorbijgaan aan de stelling van Stichting Belverlies c.s. dat onduidelijkheden in de algemene voorwaarden ingevolge artikel 6:238 lid 2 BW in het voordeel van de consument dienen te worden uitgelegd, nu de rechtbank van oordeel is dat hier van een onduidelijkheid geen sprake is. Ook in dit kader heeft te gelden dat, indien klanten de informatie die hen door KPN wordt aangereikt niet lezen, dit niet aan KPN kan worden toegerekend. Naar het oordeel van de rechtbank mag van de consument verwacht worden dat hij deze informatie leest.

4.12. Het ter comparitie opgeworpen verwijt dat klanten die de KPN call centers achteraf (de rechtbank begrijpt na het sluiten of verlengen van een abonnement bij KPN) hebben benaderd met vragen over de laatste minuut afronding onjuist zijn geïnformeerd, acht de rechtbank in dit kader niet relevant. Stichting Belverlies c.s. heeft ter comparitie immers zelf aangegeven dat het haar gaat om de informatievoorziening aan de klanten op het moment van totstandkoming van de overeenkomsten.

4.13. Gelet op het voorgaande gaat de rechtbank ervan uit dat de klanten die bij KPN een nieuw abonnement hebben afgesloten van het merk KPN, Hi of Telfort, via de websites en in de winkels zijn geïnformeerd over de laatste minuut afronding. Op basis daarvan concludeert de rechtbank dat KPN ten aanzien van de nieuwe abonnementen aan haar informatieverplichtingen jegens haar klanten heeft voldaan en dat van handelen in strijd met de professionele handelwijze in de zin van artikel 6:193b BW en van het achterwege laten van essenti ële informatie in de zin van artikel 6:193d, tweede lid BW , geen sprake is.

4.14. Stichting Belverlies c.s. heeft voorts gesteld dat KPN haar klanten dient te informeren over de gevolgen van de laatste minuut afronding, bijvoorbeeld via een rekenvoorbeeld, zodat de klanten een vergelijking kunnen maken tussen hun situatie vóór en na de invoering van de laatste minuut afronding. Volgens Stichting Belverlies c.s. is sprake van verborgen kosten. Een consument kan op basis van de enkele mededeling dat gesprekken per minuut worden afgerekend – indien die mededeling is gedaan – de gevolgen daarvan voor hem niet inschatten, aldus Stichting Belverlies c.s. Nu KPN haar klanten niet over de gevolgen van de laatste minuut afronding heeft geïnformeerd, handelt zij volgens Stichting Belverlies c.s. onrechtmatig in de zin van artikel 6:193d, derde lid BW .

4.15. KPN betwist dat zij een verplichting heeft om haar klanten te informeren over de gevolgen van laatste minuut afronding en wijst erop dat Stichting Belverlies c.s. ook niet heeft toegelicht waarop zij deze verplichting baseert. KPN voert aan dat van haar niet gevergd kan worden dat zij voor iedere klant uiteenzet wat de gevolgen zijn van de laatste minuut afronding middels een rekenvoorbeeld, omdat het belgedrag van iedere klant anders is. Daarnaast is het volgens KPN zo dat er, naast de wijze van afronding, ook andere elementen zijn die van belang zijn voor de tariefzetting van de verschillende abonnementen, zoals de vaste abonnementsprijs, de eventuele toestelprijs, het aantal belminuten en sms-berichten, de kwaliteit van het netwerk, de kosten voor internetgebruik en de kosten voor bellen in het buitenland. Indien een klant derhalve kiest voor een abonnement met eerste minuut afronding in plaats van laatste minuut afronding heeft dat tot gevolg dat andere voorwaarden bij dat betreffende abonnement ook veranderen. Ook dat maakt dat de gevolgen van een veranderde wijze van afrekening per consument verschillen en het voor KPN praktisch niet mogelijk is om iedere consument hierover individueel te informeren. Volgens KPN mag van een klant worden verwacht dat hij op basis van de mededeling dat gesprekken per minuut worden afgerekend zelf bedenkt dat hij in dat geval wellicht meer belminuten nodig heeft om binnen zijn bundel te blijven en het dus verstandig is een hogere bundel te nemen, zodat de vaste maandelijkse lasten hoger zijn, maar de totale maandelijkse lasten wellicht lager kunnen uitpakken.

4.16. De rechtbank is van oordeel dat de informatieverplichting van KPN jegens haar klanten niet zover strekt dat zij gehouden is om iedere klant individueel te informeren over de gevolgen van de laatste minuut afronding voor hem of haar. Stichting Belverlies c.s. heeft in het licht van het hiervoor onder 4.15 uiteengezette verweer van KPN, onvoldoende nader onderbouwd op welke wijze KPN haar klanten zou dienen te informeren over de gevolgen van de laatste minuut afronding en hoe KPN het door Stichting Belverlies c.s. voorgestane rekenvoorbeeld vorm zou moeten geven, met het oog op de door KPN aangevoerde praktische bezwaren. KPN heeft immers onweersproken gesteld dat de gevolgen van de laatste minuut afrekening per consument verschillen omdat het belgedrag van iedere klant anders is en meerdere elementen een rol spelen bij de tariefzetting. Door na te laten om haar klanten te informeren zoals voorgestaan door Stichting Belverlies c.s., heeft KPN niet essentiële informatie verborgen gehouden of essentiële informatie op onbegrijpelijke, onduidelijke of dubbelzinnige wijze verstrekt, in de zin van artikel 6:193d, derde lid, BW. Van onrechtmatig handelen in de zin van artikel 6:193d BW is dan ook geen sprake.

Bestaande abonnementen

4.17. KPN voert aan dat zij alle klanten met een abonnement van Telfort, waarbij gedurende de looptijd van hun abonnement een wijziging in de wijze van afrekenen van eerste- naar laatste minuut afronding is doorgevoerd, hierover heeft geïnformeerd via de hiervoor onder 2.6 geciteerde brief. Bij deze brief was volgens KPN een kopie van de toepasselijke algemene voorwaarden en een op het abonnement van de betreffende klant betrekking hebbende tarievensheet gevoegd (zie hiervoor onder 2.7 en 2.8), waarop stond vermeld dat gesprekken per minuut worden afgerekend en naar boven worden afgerond.

4.18. Stichting Belverlies c.s. betwist dat de individuele eisers de betreffende brief met de tarievensheet en de algemene voorwaarden hebben ontvangen. Wat daar ook van zij: de rechtbank is van oordeel dat de inhoud van de hiervoor onder 2.6 geciteerde brief onvoldoende duidelijk is en dat KPN door het verzenden van deze brief (al dan niet met bijlagen) niet heeft voldaan aan de op haar rustende informatieplicht jegens de betreffende klanten met een Telfort abonnement die gedurende de looptijd van hun abonnement zijn omgezet naar laatste minuut afronding. Daartoe overweegt de rechtbank het volgende.

4.19. Uit de tekst van de hiervoor onder 2.6 geciteerde brief volgt op geen enkele wijze dat de wijziging van het abonnement eruit bestaat dat in plaats van de eerste minuut, de laatste minuut voortaan zal worden afgerond. Het vermelden van deze wijziging is van essentieel belang omdat deze gewijzigde manier van afrekenen kan leiden tot hogere facturen. KPN erkent immers dat voor klanten die buiten hun bundel bellen – afhankelijk van hun specifieke belgedrag – afronding van de laatste minuut in vergelijking met afronding van de eerste minuut zal leiden tot 5-15% hogere facturen. In de brief wordt echter de indruk gewekt dat de klant er alleen maar op vooruit gaat, of toch in ieder geval een abonnement met vergelijkbare voorwaarden krijgt, waarmee hij er niet op achteruit zal gaan. De brief spreekt immers over “Een goed bericht voor u als trouwe klant van Telfort”, “Bij Telfort vinden we het belangrijk om onze klanten altijd de beste producten en diensten te bieden.” en “Uiteraard hebben we ervoor gezorgd dat u, als trouwe klant, overstapt naar een vergelijkbare abonnementsvorm met zeer scherpe tarieven.” Vervolgens wordt verwezen naar de achterzijde van de brief, waarop een overzicht met de belangrijkste huidige en nieuwe abonnements- en (bel)tarieven te vinden is. Ook op dit overzicht wordt geen melding gemaakt van de laatste minuut afronding. Uit het overzicht volgt (onder meer) wel dat de abonnementskosten per maand bij het nieuwe abonnement naar beneden gaan, dat de prijs per minuut binnen de bundel daalt en dat de prijs per minuut buiten de bundel stijgt (zie hiervoor onder 2.6). Dat lijkt gunstig, maar de klant wordt er daarbij niet op gewezen dat tegelijkertijd de wijze van afronding wordt gewijzigd van eerste minuut afronding in laatste minuut afronding. De klant kan zich er dan ook niet van bewust zijn dat zij ten gevolge van de ingevoerde laatste minuut afronding het aantal maximale belminuten in de bundel sneller zal bereiken en dus wellicht meer minuten buiten de bundel zal gebruiken tegen het gewijzigde hogere tarief. De brief verwijst vervolgens naar de algemene voorwaarden, maar niet in het bijzonder naar artikel 6.4 van de algemene voorwaarden, waarin de laatste minuut afronding is opgenomen. Gezien de hiervoor geschetste mogelijke gevolgen van deze wijziging had KPN haar klanten hier wel specifiek en op duidelijke wijze op moeten wijzen, nu zij de wijziging niet overigens in haar brief heeft vermeld. Pas op de bijbehorende tarievensheet staat (in de kleine lettertjes) de mededeling dat gesprekken per minuut worden afgerekend en naar boven worden afgerond. In het midden kan blijven of de bijbehorende tarievensheet daadwerkelijk bij de brief is verzonden (gelet op de betwisting van Stichting Belverlies c.s. en de omstandigheid dat de als productie 7 bij conclusie van antwoord overgelegde tarievensheet niet correspondeert met de abonnementen waar het overzicht van abonnements- en (bel)tarieven achter op de brief naar verwijst). Zelfs als dat het geval is, zoals de heer [D] van KPN ter comparitie heeft verzekerd, is de rechtbank van oordeel dat deze mededeling te ver verwijderd is van de brief en de inhoud daarvan. KPN wekt met de brief en het op de achterzijde daarvan afgedrukte overzicht van nieuwe abonnements- en (bel)tarieven de indruk dat zij de wijzigingen voor de klant op een rijtje heeft gezet, maar laat na om één van de belangrijkste wijzigingen, namelijk de laatste minuut afronding, daarbij te vermelden. Evenmin wijst KPN er in de brief op dat de klant bij het lezen van de algemene voorwaarden en de bijgevoegde tarievensheet attent moet zijn op deze belangrijke wijziging.

4.20. De rechtbank concludeert op grond van het voorgaande dat KPN de klanten met een Telfort-abonnement die gedurende de looptijd van hun abonnement zijn omgezet naar laatste minuut afronding onvoldoende duidelijk heeft geïnformeerd over deze wijziging.

De vorderingen

4.21. De rechtbank zal in het navolgende bespreken wat het voorgaande betekent voor de door Stichting Belverlies c.s. ingestelde vorderingen.

Vordering A1: Onrechtmatigheid

4.22. Stichting Belverlies c.s. vordert onder A1 allereerst een verklaring voor recht dat het afronden van belminuten onrechtmatig is in de zin van artikel 6:193 d en 6:162 en /of 6:193g sub r en/of 6:194 BW. Zoals hiervoor onder 4.6 overwogen, zijn partijen het erover eens geworden dat laatste minuut afronding op zich niet onrechtmatig is. Gelet op hetgeen in 4.13 en 4.16 is overwogen is bovendien geen sprake van onrechtmatig handelen in de zin van de artikelen 6:193 b (zijnde de nadere uitwerking van de onrechtmatigheidseis van artikel 6:162 BW) en 6:193d BW. Ook het beroep op artikel 6:193g sub r BW gaat niet op omdat niet gesteld of gebleken is dat KPN feitelijk onjuiste informatie heeft verstrekt. Nu voorts niet is gesteld dat de individuele eisers handelen in de uitoefening van een beroep of bedrijf komt hen geen beroep toe op artikel 6:194 BW . De vorderingen onder A1 zullen dan ook worden afgewezen.

Vordering A2: Onrechtmatigheid beding

4.23. Stichting Belverlies c.s. vordert onder A2 een verklaring voor recht dat het beding dat bepaalt dat belseconden naar hele minuten worden afgerond onrechtmatig is indien in de communicatie geen vergelijking is getrokken met abonnementen waar belseconden belseconden zijn. De rechtbank overweegt dat een dergelijke handelswijze onder omstandigheden wellicht onrechtmatig zou kunnen zijn, maar dat daarmee het beding nog niet automatisch ook onrechtmatig wordt. Zoals hiervoor reeds overwogen is het afronden van belminuten op zich immers toegestaan. Voorts overweegt de rechtbank dat het in het onderhavige geval ging om een wijziging van eerste minuut afronding naar laatste minuut afronding, zodat een vergelijking met abonnementen waar belseconden belseconden zijn, niet aan de orde is. Ook vordering A2 zal dus worden afgewezen.

Vordering A3: Informatieverplichting

4.24. Stichting Belverlies c.s. vordert onder A3 een verklaring voor recht dat KPN haar klanten niet althans niet voldoende duidelijk op de hoogte heeft gesteld van het gegeven dat belseconden naar hele minuten worden afgerond dan wel gaan worden afgerond. De rechtbank is van oordeel dat deze vordering, gelet op hetgeen hiervoor onder 4.17 t/m 4.20 is overwogen, toewijsbaar is voor zover het de klanten met een Telfort-abonnement betreft dat gedurende de looptijd is omgezet naar laatste minuut afronding

Vordering A3 is ingevolge hetgeen hiervoor is overwogen onder 4.8 t/m 4.16 dus niet toewijsbaar voor zover het de KPN klanten betreft die een nieuw abonnement hebben afgesloten (van het merk KPN, Hi of Telfort) waarop laatste minuut afronding van toepassing is.

Vordering A4: Onverschuldigde betaling

4.25. Stichting Belverlies c.s. vordert onder A4 een verklaring voor recht dat abonnementhouders van KPN, indien er wordt afgerond op hele minuten, een beroep toekomt op een vordering uit hoofde van onverschuldigde betaling voor het verschil dat door KPN zou zijn gerekend indien belseconden niet werden afgerond en wel werden afgerond. Op grond van artikel 6:203 BW is sprake van een onverschuldigde betaling indien een betaling zonder rechtsgrond is verricht. De rechtbank overweegt dat daar in het onderhavige geval geen sprake van is, nu de door de klanten van KPN aan KPN verrichte betalingen zijn verricht op grond van de tussen hen gesloten overeenkomsten. Vast staat dat het daarin opgenomen beding dat bepaalt dat de laatste minuut zal worden afgerond op zich is toegestaan. Er is derhalve wel degelijk sprake van een rechtsgrond voor de betalingen en gesteld noch gebleken is dat deze rechtsgrond (met terugwerkende kracht) is komen te vervallen. Vordering A4 ligt op grond van het voorgaande dus voor afwijzing gereed.

Vordering A5: Ontbinding

4.26. Stichting Belverlies c.s. vordert onder A5 een verklaring voor recht dat, gezien het verstoorde economische keuzegedrag, eenieder dan wel eisers met een belabonnement waarbij belseconden worden afgerond naar hele minuten dan wel een bepaling van soortgelijke strekking, een beroep toekomt op directe ontbinding van de overeenkomst. De rechtbank overweegt dat de door Stichting Belverlies c.s. gestelde omstandigheden dat het economisch keuzegedrag verstoord is en/of dat het afronden van belseconden naar hele minuten tot een wezenlijk/significant gevolg leidt, zonder nadere toelichting, die ontbreekt, geen grondslag opleveren voor ontbinding. Ingevolge artikel 6:265 lid 1 BW bestaat de bevoegdheid om een overeenkomst (geheel of gedeeltelijk) te ontbinden wanneer sprake is van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst, tenzij de tekortkoming, gezien haar bijzondere aard of geringe betekenis, deze ontbinding met haar gevolgen niet rechtvaardigt. Stichting Belverlies c.s. verwijt KPN dat zij de individuele eisers niet althans niet voldoende duidelijk heeft geïnformeerd over de (gevolgen van de) laatste minuut afronding bij het aangaan van de overeenkomsten en dus dat KPN haar informatieverplichting voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomsten heeft geschonden. Dat tevens sprake is van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst door KPN ná het sluiten daarvan is gesteld noch gebleken. Voor ontbinding van de overeenkomsten op grond van artikel 6:265 lid 1 BW ziet de rechtbank derhalve geen grond.

4.27. Voor zover Stichting Belverlies c.s. bedoeld heeft te stellen dat er een recht bestaat op ontbinding van de overeenkomsten op grond van onvoorziene omstandigheden in de zin van artikel 6:258 BW , heeft zij dit onvoldoende onderbouwd. De rechtbank zal vordering A5 derhalve eveneens afwijzen.

Vordering B: Verbod

4.28. Stichting Belverlies c.s. vordert onder B om KPN te verbieden af te ronden van belseconden naar hele minuten voor respectievelijk KPN, KPN Hi en Telfort, op straffe van een dwangsom. De rechtbank is van oordeel dat er geen grondslag bestaat voor dit verbod, aangezien hiervoor onder 4.6 reeds is vastgesteld dat het afronden van belseconden naar minuten niet onrechtmatig is. Vordering B is dus niet toewijsbaar.

Vordering C: Rectificatie

4.29. Stichting Belverlies c.s. vordert onder C dat de rechtbank KPN zal gebieden de in 3.1 omschreven rectificatie te doen plaatsen in diverse media. De rechtbank overweegt dat een eventuele rectificatie gelet op hetgeen hiervoor is overwogen alleen betrekking zou kunnen hebben op de omstandigheid dat de KPN klanten met een Telfort abonnement die gedurende de looptijd van hun abonnement zijn omgezet naar laatste minuut afronding onvoldoende duidelijk zijn geïnformeerd over deze wijziging door KPN en niet op het door Stichting Belverlies c.s. gestelde beroep op ontbinding van het abonnement. Om KPN in dat kader te gebieden een rectificatie te plaatsen, voert naar het oordeel van de rechtbank te ver. Stichting Belverlies c.s. heeft bovendien nagelaten haar belang hierbij te motiveren. De rechtbank zal de vordering tot rectificatie derhalve afwijzen.

Vordering C: Schadestaatprocedure

4.30. De onder C opgenomen vordering van Stichting Belverlies c.s. tot veroordeling van KPN in de kosten van juridische bijstand en deskundig advies die Stichting Belverlies ten behoeve van de onderhavige procedure heeft gemaakt, nader op te maken bij staat, is evenmin toewijsbaar. De rechtbank ziet niet in waarom deze kosten, die overigens in het geheel niet zijn onderbouwd door Stichting Belverlies, niet thans definitief kunnen worden bepaald. Voor een verwijzing naar de schadestaatprocedure is derhalve geen aanleiding. Op de proceskostenveroordeling zal in rechtsoverweging 4.41 worden teruggekomen.

Vordering D: Ontbinding

4.31. De individuele eisers vorderen onder D allereerst een verklaring voor recht dat personen het recht toekomt om tot ontbinding over te gaan van de onderhavige overeenkomsten aangezien zij niet zijn geïnformeerd omtrent het afronden. Zoals hiervoor onder 4.26 reeds overwogen, is niet gebleken dat er een grondslag bestaat voor ontbinding van de overeenkomsten van de individuele eisers. Deze vordering zal dus worden afgewezen.

Vordering D: Buitengerechtelijke kosten

4.32. De door de individuele eisers – na eiswijziging – gevorderde veroordeling van KPN in alle redelijke buitengerechtelijke kosten die zij hebben moeten maken ten gevolge van het (gestelde) onrechtmatig handelen van KPN, door de individuele eisers begroot op EUR 178,50 per eiser, zal reeds worden afgewezen omdat deze (gestelde) kosten in het geheel niet zijn onderbouwd.

Vordering D: Vernietiging beding gelet op Telecommunicatiewet

4.33. Voorts vorderen de individuele eisers vernietiging van het beding dat bepaalt dat belseconden naar hele minuten worden afgerond gezien artikel 7.1 en 7.2 Tw.

Artikel 7.1 lid 1 onder c Tw bepaalt dat een aanbieder van een openbare elektronische communicatiedienst voor of bij het sluiten van een overeenkomst met een consument in een heldere, begrijpelijke vorm (op schrift of op een andere te zijner beschikking staande en voor hem gemakkelijk toegankelijke duurzame gegevensdrager) aan de consument de gegevens verstrekt over de geldende tariefstructuur, de belangrijkste tarieven en de wijze waarop informatie verkregen kan worden over de geldende tarieven. In Artikel 7.1 lid 2 Tw is bepaald dat een aanbieder van een openbare elektronische communicatiedienst ervoor zorgt dat de gegevens die hij voor of bij het sluiten van de overeenkomst verstrekt, opgenomen worden in de tussen hem en de desbetreffende consument te sluiten overeenkomst. Voorts is in artikel 7.2 Tw bepaald dat een aanbieder van een openbare elektronische communicatiedienst, ten minste een maand voordat een voorgenomen wijziging van een beding dat is opgenomen in een overeenkomst van kracht wordt, de abonnee de mogelijkheid biedt om de overeenkomst kosteloos te beëindigen en de abonnee op genoegzame wijze op de hoogte stelt van de inhoud van de voorgenomen wijziging en van de mogelijkheid om de overeenkomst kosteloos te beëindigen. Volgens Stichting Belverlies c.s. heeft KPN in strijd gehandeld met deze bepalingen uit de Telecommunicatiewet.

4.34. KPN bestrijdt dat zij in strijd met de Telecommunicatiewet heeft gehandeld en wijst in dat kader op artikel 3.2 van de Regeling Universele Dienstverlening en Eindgebruikersbelangen (hierna: Rude), waarin volgens KPN een nadere invulling wordt gegeven aan artikel 7.1 Tw . Aan artikel 3.2 Rude is volgens KPN door de Minister van Economische Zaken invulling gegeven met de Beleidsregels van de Minister van Economische Zaken over door het college uit te oefenen taken in de elektronische communicatiesector van 2 juni 2005 (hierna: de Beleidsregels). Artikel 5 van de Beleidsregels bepaalt (onder meer) dat een aanbieder van openbare telefoondiensten in ieder geval zijn tarieven op genoegzame wijze bekend maakt in de zin van artikel 3.2 Rude indien hij zijn tarieven op een website bekend maakt en/of hij op verzoek van een gebruiker zijn belangrijkste tarieven (als bedoeld in artikel 7.1 Tw) kosteloos op schrift verstrekt.

4.35. Gelet op de inhoud van Rude en de Beleidsregels en nu vast staat dat KPN haar tarieven (mede) op haar websites bekend heeft gemaakt, concludeert de rechtbank dat KPN in deze aan haar verplichtingen op grond van artikel 7.1 Tw heeft voldaan.

4.36. Met betrekking tot de verplichtingen van KPN op grond van artikel 7.2 Tw overweegt de rechtbank als volgt. In de hiervoor onder 2.6 geciteerde brief staat weliswaar expliciet opgenomen dat als de klant het nieuwe abonnement niet wil, hij de overeenkomst kosteloos kan beëindigen door vóór 23 november contact op te nemen met de klantenservice, maar in de brief wordt de klant naar het oordeel van de rechtbank niet op genoegzame wijze op de hoogte gesteld van de inhoud van de voorgenomen wijziging met betrekking tot de laatste minuut afronding (zie hiervoor onder 4.19 en 4.20). In zoverre heeft KPN in dat geval dus wel in strijd gehandeld met artikel 7.2 Tw . Dat levert echter nog geen grondslag op voor vernietiging van het beding dat bepaalt dat belseconden naar hele minuten worden afgerond. De vordering tot vernietiging zal derhalve worden afgewezen.

Vordering D: Onrechtmatigheid wegens strijd met Telecommunicatiewet

4.37. Gelet op het onder 4.35 overwogene kan de door de individuele eisers gevorderde verklaring voor recht dat KPN onrechtmatig heeft gehandeld door te handelen in strijd met artikel 7.1 Tw niet worden toegewezen.

4.38. Ten aanzien van de door de individuele eisers gevorderde verklaring voor recht dat KPN onrechtmatig heeft gehandeld door te handelen in strijd met artikel 7.2 Tw overweegt de rechtbank als volgt. Gelet op het voorgaande staat vast dat KPN in strijd heeft gehandeld met een wettelijke plicht, namelijk met artikel 7.2 Tw , voor zover het de KPN klanten met een Telfort abonnement betreft die gedurende de looptijd van hun abonnement zijn omgezet naar laatste minuut afronding. De gevorderde verklaring voor recht dat KPN onrechtmatig heeft gehandeld jegens deze KPN klanten met een Telfort abonnement die gedurende de looptijd van hun abonnement zijn omgezet naar laatste minuut afronding door te handelen in strijd met artikel 7.2 Tw kan dus worden toegewezen.

Vordering D: Schadevergoeding

4.39. De individuele eisers hebben – na eiswijziging – gevorderd dat de rechtbank zal bepalen dat aan hen, jegens KPN, het recht toekomt met terugwerkende kracht te worden afgerekend op basis van belseconden die niet worden/zijn afgerond, met terugbetaling van het verschil aan kosten binnen vier weken na dit vonnis. De rechtbank begrijpt deze vordering als een schadevergoedingsvordering. Op grond van artikel

6:162 BW bestaat een recht op schadevergoeding indien vast komt te staan dat sprake is van een onrechtmatig handelen dat aan KPN kan worden toegerekend, dat de individuele eisers schade hebben geleden en dat sprake is van causaal verband tussen de schade en het handelen van KPN. Met name op dat laatste punt is de rechtbank van oordeel dat Stichting Belverlies c.s. haar stellingen onvoldoende heeft gemotiveerd. De rechtbank begrijpt dat Stichting Belverlies c.s. stelt dat indien KPN de betreffende klanten met een Telfort abonnement wel op genoegzame wijze op de hoogte had gesteld over de invoering van de laatste minuut afronding, zij hun abonnement hadden beëindigd. Deze blote stelling is door Stichting Belverlies c.s. niet nader onderbouwd. Integendeel, Stichting Belverlies c.s. heeft gesteld dat de consument bij zijn keuze niet let op de wijze waarop gesprekken worden afgerekend. KPN onderschrijft die stelling. De rechtbank overweegt dat Stichting Belverlies c.s., mede in het licht van de betwisting door KPN, onvoldoende gemotiveerd heeft gesteld dat sprake is van causaal verband tussen de (gestelde) schade en de omstandigheid dat KPN in strijd heeft gehandeld met artikel 7.2 Tw door de betreffende klanten met een Telfort abonnement niet op genoegzame wijze op de hoogte te stellen over de voorgenomen wijziging. Nu het causale verband tussen de gestelde schade en het handelen van KPN niet is komen vast te staan, ligt deze schadevergoedingsvordering van Stichting Belverlies c.s. voor afwijzing gereed.

Vordering D: Dwaling

4.40. De individuele eisers hebben tot slot een verklaring voor recht gevorderd dat aan hen een beroep toekomt op dwaling nu zij bij een juiste voorstelling van zaken nimmer een abonnement zouden hebben afgesloten waarbij belseconden worden afgerond naar hele minuten. De rechtbank overweegt dat Stichting Belverlies c.s. – gelet op hetgeen hiervoor onder 4.39 is geoordeeld over het causaal verband – onvoldoende gesteld heeft om te kunnen concluderen dat indien de individuele eisers op de hoogte waren geweest van de invoering van de laatste minuut afronding, zij hun bestaande abonnement hadden beëindigd althans geen nieuw abonnement hadden afgesloten. Te meer ook daar meerdere factoren (zie 4.15) een rol spelen bij de keuze voor een abonnement en KPN (onweersproken) heeft gesteld dat een abonnement met eerste minuutafronding een wijziging in de andere voorwaarden bij het abonnement tot gevolg heeft. De gevorderde verklaring voor recht dat aan hen een beroep toekomt op dwaling is reeds daarom niet toewijsbaar.

De kosten

4.41. De rechtbank ziet aanleiding de proceskosten te compenseren als na te melden. Enerzijds zijn de meeste vorderingen van Stichting Belverlies c.s. afgewezen, maar anderzijds heeft zij wel een procedure aanhangig moeten maken over het wel toegewezen gedeelte.

4.42. Gelet op het voorgaande behoeven de overige stellingen van partijen geen nadere bespreking meer.

5. De beslissing

De rechtbank

5.1. verklaart voor recht dat KPN haar klanten met een Telfort abonnement die gedurende de looptijd van hun abonnement zijn omgezet naar laatste minuut afronding onvoldoende duidelijk heeft geïnformeerd over deze wijziging;

5.2. verklaart voor recht dat KPN onrechtmatig heeft gehandeld jegens haar klanten met een Telfort abonnement die gedurende de looptijd van hun abonnenement zijn omgezet naar laatste minuut afronding door te handelen in strijd met artikel 7.2 Tw ;

5.3. compenseert de proceskosten in die zin dat iedere partij zijn eigen kosten draagt;

5.4. wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. P.J. van Eekeren, mr. K.A. Brunner en mr. J.A.W. Jansen en in het openbaar uitgesproken op 5 december 2012.?


» Juridisch advies nodig? « advertorial

Heeft u een juridisch probleem of een zaak die u wilt voorleggen aan een gespecialiseerde jurist of advocaat ?

Neemt u dan gerust contact met ons op en laat uw zaak vrijblijvend beoordelen.



naar boven      |      zoeken      |      uitgebreid zoeken

Snel uitspraken zoeken en filteren

> per rechtsgebied > op datum > op instantie

Recente vacatures

Meer vacatures | Plaats vacature