Uitspraak
RECHTBANK UTRECHT
Parketnummer: 16/351751-03
Beslissing verlenging terbeschikkingstelling d.d. 25 november 2011
In de zaak van de officier van justitie onder het hierboven genoemde parketnummer tegen
[verdachte],
geboren te [geboorteplaats] op [1965],
verblijvende te Hoeve Boschoord, Boylerstraat 4, 8387 XN Boschoord,
heeft de officier van justitie de verlenging van de terbeschikkingstelling gevorderd. Op deze vordering heeft de rechtbank de volgende beslissing gegeven.
1 De stukken
De rechtbank heeft acht geslagen op de zich in het dossier bevindende stukken waaronder:
• de vordering van de officier van justitie d.d. 30 september 2011, die strekt tot verlenging van de terbeschikkingstelling van [verdachte] met twee jaren;
• het arrest van het Gerechtshof Arnhem d.d. 19 oktober 2005, waarbij [verdachte] is veroordeeld voor poging tot opzettelijk brand stichten terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en poging tot opzettelijk brand stichten terwijl daarvan levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel van een ander te duchten is, en waarbij zij ter beschikking is gesteld met bevel tot verpleging van overheidswege, van welke terbeschikkingstelling de termijn is gaan lopen op 3 november 2005;
• de beslissing van het Gerechtshof Arnhem d.d. 11 mei 2010, waarbij de termijn van terbeschikkingstelling voor het laatst is verlengd voor de duur van twee jaren;
• de wettelijke aantekeningen omtrent de lichamelijke en geestelijke gesteldheid van de terbeschikkinggestelde, over de periode week 07/2011 tot en met 32/2011;
• het rapport van Trajectum Hanzeborg en Hoeve Boschoord d.d. 23 augustus 2011, opgemaakt door drs. M.C.M. Storms, plaatsvervangend hoofd van de inrichting, dr. R.C. Brouwers, eerste geneeskundige, drs. P.J. Fransen, behandelverantwoordelijke/GZ-psycholoog en B.T. Koopmans, psychiater, waarin het advies van de zijde van de inrichting is vermeld, zijnde verlengen van de terbeschikkingstelling met twee jaren;
• het op 8 september 2011 op grond van artikel 509o, vierde lid, van het Wetboek van Strafvordering uitgebrachte adviesrapport van J.M.J.F. Offermans, psychiater, strekkende tot verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van twee jaren;
• het op 15 augustus 2011 op grond van artikel 509o, vierde lid, van het Wetboek van Strafvordering uitgebrachte adviesrapport van E.J. Muller, GZ-psycholoog, strekkende tot verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van twee jaren.
2 Het onderzoek ter zitting
Tijdens het onderzoek ter terechtzitting d.d. 11 november 2011 is de officier van justitie gehoord. Tevens is de terbeschikkinggestelde gehoord, bijgestaan door haar raadsman, mr. T. de Bont, advocaat te Alkmaar. Voorts is de deskundige de heer P.J. Fransen, werkzaam als GZ-psycholoog bij Hoeve Boschoord, gehoord.
3 De standpunten van de deskundigen
3.1 Het standpunt van de inrichting
Het standpunt van de inrichting blijkt uit het onder 1 genoemde rapport. De deskundige heeft ter terechtzitting het rapport en het advies van de inrichting toegelicht. In voormeld rapport en door de deskundige ter zitting is omtrent de terbeschikkinggestelde het navolgende gesteld.
Kernproblematiek:
De terbeschikkinggestelde is volgens de in het rapport omschreven kernproblematiek een zwakbegaafde vrouw. De terbeschikkinggestelde heeft een persoonlijkheidsstoornis n.a.o.
met borderline, narcistische en antisociale trekken en agressief acting out gedrag. Verder is er sprake van een psychotische stoornis. Mogelijk is een posttraumatische stressstoornis op de achtergrond faciliterend. Bij toenemende druk is er sprake van paranoïde psychotisch functioneren. Door het innemen van antipsychotische medicatie ontstaat er bij haar meer draagkracht, functioneert zij meer stabiel en is zij beter te begeleiden.
Behandelverloop:
Met betrekking tot het behandelverloop wordt in het rapport opgemerkt dat de terbeschikkinggestelde vanaf 21 juni 2011 de status van onbegeleid verlof heeft verkregen, waarmee zij onbegeleid van en naar haar werk gaat en onbegeleid wandelt op het terrein van Trajectum Noord. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de afspraken tijdens het begeleid en het onbegeleid verlof.
Het behandelperspectief is laag en er wordt vooral gefocust op de begeleidbaarheid van
de terbeschikkinggestelde in een passend woonperspectief. Naast een supportief milieu is de
antipsychotische medicatie daarbij een belangrijke factor. De terbeschikkinggestelde staat aangemeld voor een besloten afdeling op OBC ‘t Wold, de Fijnspar of de Edelspar, waar een groter appèl gedaan wordt op eigen verantwoordelijkheid, afsprakentrouw en omgaan met vrijheden. Deze afdelingen behandelen en begeleiden kwetsbare cliënten met psychiatrische problematiek. Op deze afdeling kunnen de begeleidingsvorm en de begeleidingsintensiteit voor het woonperspectief van de terbeschikkinggestelde worden geëxpliciteerd en vastgesteld. Er zal naar verwachting worden toegewerkt naar een woonverblijf in een 24-uurs begeleide woonvorm.
Recidiverisico:
Er is in geringe mate sprake van probleembesef. De terbeschikkinggestelde is in grote mate impulsief. Haar attitude ten opzichte van de behandeling is passief meewerkend en ze volgt haar programma.
Op de toekomstvariabelen wordt ongunstig gescoord. De verwachting is laag dat er op dit moment overeenstemming wordt bereikt over voorwaarden. De terbeschikkinggestelde is van mening dat zij in de toekomst geheel zelfstandig zal kunnen wonen. De terbeschikkinggestelde kan niet terugvallen op de sociale steun van een (professioneel) (familie)netwerk. Haar vaardigheden schieten schromelijk tekort, zeker onder stresserende omstandigheden. Op dit moment is er geen huisvesting, begeleiding en/of werk voor haar geregeld. De terbeschikkinggestelde zal de rest van haar leven begeleiding en controle (inclusief medicatie) nodig hebben om stabiel te kunnen functioneren. De vorm en intensiteit van deze begeleiding en controle zullen gedurende de behandeling nader worden geëxpliciteerd.
Het risico op ontregeling en psychotische decompensatie en antisociaal acting-out gedrag
is hoog wanneer de huidige TBS-maatregel beëindigd zou worden en de terbeschikkinggestelde zich zonder begeleiding en controle zou moeten handhaven.
Advies:
Het is nodig om de TBS-maatregel te handhaven om, vanuit de gefaseerde behandeling,
het resocialisatietraject in te zetten om samen met de terbeschikkinggestelde haar woon- en begeleidingsperspectief te expliciteren en dit in de derde fase van haar behandeling te
toetsen. Daarnaast moet er worden toegewerkt naar overeenstemming over haar toekomstperspectief. Hierna zal de terbeschikkinggestelde kunnen worden geplaatst in een woonvorm binnen de verstandelijke gehandicaptenzorg, waarbij rekening gehouden moet worden met wachtlijsten. De expertise van de forensische extramurale behandeling en begeleiding is onontbeerlijk om de laatste behandelfase in te zetten, namelijk de overplaatsing naar de verstandelijke gehandicaptenzorg en re-integratie in de maatschappij, waarbij forensisch toezicht en controle van belang is.
De terbeschikkinggestelde ontwikkelt zich langzaam, zo is gebleken, en het gehele resocialisatietraject, zoals hierboven uiteengezet, zal zeker meer dan twee jaar in beslag nemen.
Het advies aan de rechtbank is om de terbeschikkingstelling met twee jaren te verlengen.
3.2 De standpunten van de niet aan de inrichting verbonden deskundigen
De standpunten van J.M.J.F. Offermans, psychiater, en E.J. Muller, psycholoog, blijken uit de door hen gemaakte rapportages.
Beide deskundigen zijn van mening dat het gedrag van de terbeschikkinggestelde voor een belangrijk deel wordt bepaald door zowel haar zwakbegaafdheid als de persoonlijkheidsstoornis. Het recidiverisico is zonder begeleiding en controle hoog.
Zowel de psychiater als de psycholoog adviseert verlenging van de terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege met twee jaar.
4 Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft naar aanleiding van het verhandelde ter terechtzitting de vordering strekkende tot verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van twee jaren gehandhaafd.
5 Het standpunt van de terbeschikkinggestelde en haar raadsman
De terbeschikkinggestelde heeft ter terechtzitting aangegeven dat zij van mening is dat zij geen medicatie nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Zij heeft tevens aangegeven dat zij in staat is om onbegeleid te wonen. De terbeschikkingstelling kan naar haar oordeel beëindigd worden.
Namens de terbeschikkinggestelde is ter terechtzitting door de raadsman primair verzocht om beëindiging van de terbeschikkingstelling. Subsidiair heeft de raadsman aangevoerd dat naar zijn mening kan worden volstaan met een verlenging van de terbeschikkingstelling met één jaar.
6 De beoordeling
De rechtbank is gebleken dat aan alle wettelijke vereisten voor verlenging van de terbeschikkingstelling met dwangverpleging is voldaan. De rechtbank overweegt daarbij dat zij de conclusies in de adviezen ter zake van het bestaan van een gebrekkige ontwikkeling en ziekelijke stoornis van de geestvermogens en het herhalingsrisico overneemt en tot de hare maakt. De rechtbank overweegt daarbij in het bijzonder dat zonder intensieve 24-uurs begeleiding de kans dat de terbeschikkinggestelde geen controle meer heeft op haar agressieve impulsen als groot wordt ingeschat door de deskundigen. Uit de rapporten blijkt dat de deskundigen het recidiverisico hoog achten als het gedwongen kader van de terbeschikkingstelling weg valt. Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat het recidiverisico nog niet is teruggebracht tot een voor beëindiging van de terbeschikkingstelling vereist aanvaardbaar niveau.
De rechtbank acht verlenging van de terbeschikkingstelling met één jaar passend en overweegt daartoe het volgende. De rechtbank is van oordeel dat er sprake is van een, zij het bescheiden, positieve vooruitgang bij de terbeschikkinggestelde. Uit de rapportage blijkt dat op korte termijn zal worden gestart met het resocialisatietraject en dat daarbij zal worden toegewerkt naar een woonverblijf in een begeleide woonvorm binnen de gehandicaptenzorg. Hoewel de rechtbank inziet dat het behandel- en resocialisatietraject van de terbeschikkinggestelde zeer waarschijnlijk langer dan één jaar zal gaan duren, acht de rechtbank het met name ook om redenen van behoud van behandelmotivatie bij de terbeschikkinggestelde wenselijk de voortgang van deze trajecten over een jaar wederom te toestsen. De komende tijd dient bekeken te worden hoe de terbeschikkinggestelde zich handhaaft binnen de woonvoorziening met meer zelfstandigheid en minder controle. De rechtbank acht het daarbij met name van belang dat wordt getoetst of de terbeschikkinggestelde haar standpunten ten aanzien van het gebruik van medicatie en (on)begeleid wonen heeft gewijzigd, c.q. heeft kunnen wijzigen, aangezien het juist deze factoren zijn die in hoge mate het recidiverisico bepalen.
De rechtbank hecht er daarnaast aan op te merken dat de terbeschikkinggestelde uit het gegeven dat de maatregel thans met één jaar wordt verlengd, geenszins mag afleiden, dan wel op grond daarvan mag verwachten, dat door de rechtbank over één jaar zal worden overgegaan tot een voorwaardelijke beëindiging van de maatregel. Dit zal namelijk afhankelijk zijn van het verloop van de behandeling en de resocialisatie in de komende periode en daarmee ook van de opstelling van de terbeschikkinggestelde in de komende periode.
De rechtbank is, met name gelet op het nog steeds actueel te achten recidiverisico, van oordeel dat de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen, eist dat de terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege van [verdachte] wordt verlengd met één jaar.
7 De toepasselijke wetsartikelen
De rechtbank heeft gelet op de artikelen 38d en 38e van het Wetboek van Strafrecht.
8 De beslissing
De rechtbank verlengt de termijn van de terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege van [verdachte] voor de tijd van één jaa
Deze beslissing is gegeven door mr. A. Kuijer, voorzitter, mrs. A.G. van Doorn en A.M. Crouwel, rechters, in tegenwoordigheid van de griffier mr. D. Riani el Achhab en is uitgesproken ter openbare terechtzitting op 25 november 2011.