1 Onderzoek van de zaak

De zaak is inhoudelijk behandeld met gesloten deuren op de zitting van 12 augustus 2024, waarbij de officier van justitie, mr. Fimerius, en de verdediging hun standpunten kenbaar hebben gemaakt.

2 De tenlastelegging

De tenlastelegging is als bijlage I aan dit vonnis gehecht.

De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat verdachte:

feit 1: ontucht heeft gepleegd met [slachtoffer 1] in de periode van 1 juni 2020 tot en met 1 juli 2022, die (mede) hebben bestaan uit het seksueel binnendringen van het lichaam;

feit 2: ontucht heeft gepleegd met [slachtoffer 2] in de periode van 1 februari 2022 tot en met 1 juli 2022, die (mede) bestaan uit het seksueel binnendringen van het lichaam (vingeren).

3 De voorvragen

De dagvaarding is geldig.

De rechtbank is bevoegd.

De officier van justitie is ontvankelijk in de vervolging van feit 1.

De ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie in de vervolging van feit 2.

Standpunt van de verdediging

De verdediging heeft preliminair verweer gevoerd ten aanzien van de ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie met betrekking tot de vervolging van verdachte voor feit 2 op de dagvaarding.

De raadsman heeft aangevoerd dat het vertrouwensbeginsel is geschonden. Op 25 januari 2024 is er een brief van de slachtoffercoördinator van het Openbaar Ministerie aan de heer [naam 1] van de William Schrikker Stichting in het advocatenportaal gezet. In deze brief werd aan de heer [naam 1] medegedeeld dat deze zaak tegen verdachte zou worden geseponeerd vanwege onvoldoende wettig en overtuigend bewijs. Nu de advocaat deze brief in zijn portaal aantrof, heeft hij deze mededeling direct met zijn cliënt gecommuniceerd. Verdachte mocht ervan uit gaan dat de zaak was geseponeerd. Dat vervolgens in april 2024 in een telefoongesprek tussen de advocaat en de officier van justitie door de officier van justitie werd aangegeven dat deze brief per abuis in het advocatenportaal is gezet door het Openbaar Ministerie en nimmer daadwerkelijk aan de heer [naam 1] is verstuurd, doet hier niet aan af. Aan de gedragingen en uitingen van de slachtoffercoördinator van het Openbaar Ministerie mocht verdachte het vertrouwen ontlenen dat hij niet langer voor dit feit zou worden vervolgd. Nu de officier van justitie, wetende dat deze brief is geüpload in het advocatenportaal en dus ook bij verdachte bekend was, de vervolging toch heeft voortgezet, is sprake van strijd met de beginselen van de goede procesorde, te weten het vertrouwensbeginsel. Het Openbaar Ministerie dient dan ook niet-ontvankelijk te worden verklaard in de vervolging van verdachte voor feit 2 op de dagvaarding.

Standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie stelt zich op het standpunt dat het preliminaire verweer van de verdediging moet worden gepasseerd. In januari 2024 is de tekst van de tenlasteleggingen, waaronder feit 2, geformuleerd. Ten aanzien van deze twee feiten is in februari 2024 ook aan de verdediging gevraagd of er onderzoekswensen waren. Hierover is in april 2024 telefonisch contact geweest met de raadsman. De officier van justitie heeft de raadsman in dat telefoongesprek aangegeven dat de brief in januari 2024 per abuis is aangemaakt en in het advocatenportaal is geüpload, maar dat deze brief nooit is verzonden naar de geadresseerde. Het is niet de bedoeling geweest dat deze brief via het advocatenportaal in het bezit kwam van de verdediging, want het was een zogenaamde “prullenbakbrief”. De brief was ook niet geadresseerd aan verdachte. De officier van justitie is dan ook van mening dat richting de verdediging niet het vertrouwen is gewekt dat verdachte voor dit feit niet langer vervolgd zou worden.

Het oordeel van de rechtbank

Opportuniteitsbeginsel

De rechtbank stelt voorop dat in artikel 167, eerste lid, van het Wetboek van Strafvordering aan het Openbaar Ministerie de bevoegdheid is toegekend zelfstandig te beslissen of naar aanleiding van een ingesteld opsporingsonderzoek vervolging moet plaatsvinden. De beslissing van het Openbaar Ministerie om tot vervolging over te gaan, leent zich slechts in zeer beperkte mate voor een inhoudelijke rechterlijke toetsing in die zin dat slechts in uitzonderlijke gevallen plaats is voor een niet-ontvankelijkverklaring van het Openbaar Ministerie in de vervolging op de grond dat het instellen of voortzetten van die vervolging onverenigbaar is met beginselen van een goede procesorde (vgl. HR 6 november 2012, ECLI:NL:HR:2012:BX4280).

Vertrouwensbeginsel

Een dergelijk uitzonderlijk geval kan zich voordoen wanneer de vervolging wordt ingesteld of voortgezet nadat door het Openbaar Ministerie gedane, of aan het Openbaar Ministerie toe te rekenen, uitlatingen of daarmee gelijk te stellen gedragingen zijn gedaan die bij een verdachte het gerechtvaardigde vertrouwen hebben gewekt dat hij of zij niet (verder) zal worden vervolgd (vgl. HR 3 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:513).

De rechtbank overweegt dat niet alleen aan uitlatingen of gedragingen van functionarissen die deel uitmaken van het Openbaar Ministerie, maar ook aan door andere functionarissen gedane uitlatingen of gedragingen die aan het Openbaar Ministerie zijn toe te rekenen, het gerechtvaardigde vertrouwen kan worden ontleend dat geen vervolging zal worden ingesteld.

De rechtbank overweegt dat in deze zaak door de voogd van de William Schrikker Stichting aangifte is gedaan namens [slachtoffer 2] ( [slachtoffer 2] ). De rechter-commissaris heeft in het bevel tot inbewaringstelling van 14 april 2023 overwogen dat het verhaal van [slachtoffer 2] in samenhang bezien met de andere (twee) feiten voldoende was om ook ernstige bezwaren aan te nemen voor dit feit.

Vervolgens wordt op 11 januari 2024 de tekst van de concept tenlastelegging vastgesteld en daarna op 25 januari 2024 wordt er een brief aan de heer [naam 1] van de William Schrikker Stichting in het advocatenportaal gezet met de mededeling dat de zaak van [slachtoffer 2] (feit 2) wordt geseponeerd in verband met onvoldoende bewijs. Deze brief is afkomstig van de slachtoffercoördinator van het Informatiepunt Slachtoffers. De rechtbank stelt vast dat dit Informatiepunt Slachtoffers onderdeel is van het Openbaar Ministerie en dat de brief geschreven is op briefpapier van het Openbaar Ministerie. In een telefoongesprek in april 2024 tussen de advocaat en de officier van justitie is aangegeven dat deze brief ten onrechte is aangemaakt en nimmer aan de William Schrikker Stichting is verzonden. De brief is per abuis in het advocatenportaal terechtgekomen. De verdediging is door officier van justitie daarover niet eerder dan in april 2024 (telefonisch) geïnformeerd.

De verdediging (en dus verdachte) was echter reeds vanaf 25 januari 2024 in de veronderstelling dat feit 2 was geseponeerd, hetgeen ook niet verrassend was voor de verdediging en redelijkerwijs tot de mogelijkheden behoorde gezien de overweging van de rechter-commissaris in het bevel tot inbewaringstelling met betrekking tot de ernstige bezwaren. De verdediging en verdachte konden dan ook aan de inhoud van de brief het vertrouwen ontlenen dat verdachte niet langer voor dit feit werd vervolgd.

Nu het Openbaar Ministerie, nadat hij ervan op de hoogte was dat de verdediging de brief van de slachtoffercoördinator, aan de heer [naam 1] had ontvangen, de vervolging heeft voortgezet, heeft hij naar het oordeel van de rechtbank in strijd gehandeld met de beginselen van de goede procesorde, te weten het vertrouwensbeginsel. Daarom is naar het oordeel van de rechtbank sprake van een uitzonderlijke situatie als bedoeld in het voormelde arrest van de Hoge Raad die ertoe noopt het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk te verklaren in de vervolging van verdachte ten aanzien van feit 2.

Er is ten aanzien van feit 1 geen reden voor schorsing van de vervolging.

5 De strafbaarheid

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het feit uitsluiten. Dit levert het in de beslissing genoemde strafbare feit op.

Verdachte is strafbaar, omdat niet is gebleken van een omstandigheid die zijn strafbaarheid uitsluit.

6 De strafoplegging

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft in haar vordering rekening gehouden met de verminderde toerekeningsvatbaarheid van verdachte, het risico op recidive en artikel 63 van het Wetboek van Strafrecht.

De officier van justitie vordert aan verdachte op te leggen een jeugddetentie van 180 dagen, waarvan 176 dagen voorwaardelijk en met aftrek van de periode dat verdachte in voorarrest heeft gezeten. Zij vordert verder een proeftijd van drie jaar op te leggen en als bijzondere voorwaarden op te leggen dat verdachte:

meewerkt aan zijn plaatsing en behandeling bij [GGZ-instelling] of een soortgelijke instelling, zo lang deze zijn geïndiceerd;

een dagbesteding behoudt;

meewerkt aan aanvullende hulpverlening, als de jeugdreclassering deze nodig acht;

zich gedurende een door Jeugdbescherming Brabant, locatie [plaats] , afdeling Jeugdreclassering, te bepalen periode (die loopt tot maximaal het einde van de proeftijd)

en op door de jeugdreclassering te bepalen tijdstippen zal melden bij de reclassering, zo frequent en zo lang deze instelling dat noodzakelijk acht.

De officier van justitie vordert de dadelijke uitvoerbaarheid van deze voorwaarden te bepalen.

Verder vordert de officier van justitie verdachte een werkstraf op te leggen van 90 uur, te vervangen door 45 dagen jeugddetentie.

Het standpunt van de verdediging

Indien de rechtbank tot een veroordeling komt dan is het van belang dat verdachte niet opnieuw in detentie komt mede gezien zijn persoonlijke problematiek.

Het oordeel van de rechtbank

Ernst van het feit

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan het plegen van ontuchtige handelingen met zijn jongere zusje van destijds dertien jaar. Hij heeft in de periode dat [slachtoffer 1] weer in het gezin kwam wonen op meerdere momenten seksuele handelingen verricht. Uit de berichten van [slachtoffer 1] blijkt dat verdachte steeds verder ging en dat zij bang was. De seksuele handelingen hebben in de ten laste gelegde periode meerdere malen plaatsgevonden. Later is gebleken dat [slachtoffer 1] hierdoor zwanger is geraakt. [dochter slachtoffer 1] , haar dochter en ook die van verdachte, is uit dit misbruik geboren. Het door verdachte gepleegde misbruik is zeer ernstig en hij heeft nimmer stilgestaan bij de gevolgen hiervan voor [slachtoffer 1] . Er is een enorme inbreuk gemaakt op de lichamelijke integriteit van [slachtoffer 1] en haar gevoel van veiligheid. Het misbruik heeft ook thuis plaatsgevonden, een plek die bij uitstek veilig voor haar zou moeten zijn. Ook ter terechtzitting heeft verdachte weinig blijk van spijt gegeven van zijn gedragingen en heeft hij volgehouden dat er sprake was van een liefdesrelatie. Zoals de rechtbank al heeft geoordeeld, is deze verklaring ongeloofwaardig. Deze verklaring geeft naar het oordeel van de rechtbank aan dat verdachte geen inzicht heeft in hoe fout zijn gedrag is geweest en hoeveel schade hij heeft aangericht.

Persoon van verdachte

De rechtbank houdt in het voordeel van verdachte rekening met zijn strafblad en toepassing van artikel 63 van het Wetboek van Strafrecht.

Door het NIFP is zowel een psychologisch onderzoek als een milieuonderzoek uitgevoerd naar verdachte. Hiervan is door [psycholoog] , gezondheidszorgpsycholoog, op 17 november 2023 een rapport opgemaakt. Uit dit rapport komt onder meer naar voren dat bij verdachte sprake is van een belastende voorgeschiedenis en eigen problematiek waardoor hij in emotionele zin jonger is dan zijn kalenderleeftijd. Zijn psychoseksuele ontwikkeling is verstoord onder invloed van misbruikervaringen in zijn vroege jeugd en de vroege confrontatie met seksueel gedrag van anderen. Daarnaast ontbrak het hem aan begeleiding van zijn ontwikkeling op psychoseksueel gebied, leidend tot een vrij sterke gerichtheid op seksuele prikkels en behoeftebevrediging naast een inadequaat beeld van seksueel gedrag en relaties. Hij heeft, op grond van zeer gebrekkig mentaliserend vermogen en beoordelingsvermogen, een zeer beperkt besef van de betekenis van signalen in het sociale verkeer, zodat hij bedoelingen, behoeften en beleving van anderen niet goed kan inschatten. Daarbij handelt hij impulsief en vanuit eigen behoeften. De deskundige adviseert de rechtbank het ten laste gelegde aan verdachte verminderd toe te rekenen. Verder wordt het recidiverisico matig tot hoog ingeschat, vooral op grond van verdachtes tekortschietende zelfregulatie, zelfinzicht, mentaliserend vermogen, sociale competentie en copingsvaardigheden.

De mogelijkheid tot beïnvloeding wordt beperkt geacht, maar met het oog op het recidiverisico wel als noodzakelijk gezien. Het is van belang dat de traumabehandeling (EMDR) van verdachte doorgang gaat vinden en dat daarna wordt gewerkt aan het mentaliserend vermogen van verdachte binnen MBT (metalisation based treatment). Gezien zijn beperkte leerbaarheid dient aansluitend op de EMDR en de MBT nogmaals actief aandacht te worden besteed aan het toepassen van het in het MST-PSB-traject geleerde over aan seksualiteit gelieerd gedrag, relaties en grenzen.

De rechtbank heeft kennis genomen van conclusies van de gezondheidszorgpsycholoog en zij neemt deze over ten aanzien van de toerekeningsvatbaarheid en de inschatting van het recidiverisico.

De Raad voor de Kinderbescherming (hierna: de Raad) heeft in het rapport van 18 juli 2024 het advies van de gezondheidszorgpsycholoog onderschreven en geadviseerd aan verdachte een taakstraf, in de vorm van werkstraf, op te leggen. Daarnaast adviseert de Raad hem een voorwaardelijke detentie op te leggen, onder de algemene voorwaarde dat hij:

zich voor het einde van die proeftijd niet zal schuldig maken aan een strafbaar feit;en onder de bijzondere voorwaarden dat hij:

meewerkt aan zijn plaatsing en behandeling bij [GGZ-instelling] , zo lang deze zijn geïndiceerd;

een dagbesteding behoudt;

meewerkt aan aanvullende hulpverlening, als de jeugdreclassering deze nodig acht;

zich gedurende een door Jeugdbescherming Brabant, locatie [plaats] , afdeling Jeugdreclassering, te bepalen periode (die loopt tot maximaal het einde van de proeftijd)en op door de jeugdreclassering te bepalen tijdstippen zal melden bij de reclassering, zo frequent en zo lang deze instelling dat noodzakelijk acht;

waarbij aan de gecertificeerde instelling te weten Jeugdbescherming Brabant, locatie [plaats] , afdeling Jeugdreclassering, opdracht wordt gegeven toezicht te houden op de naleving van de voorwaarden en verdachte ten behoeve daarvan te begeleiden.

Ter terechtzitting heeft de Raad geadviseerd om ook de dadelijke uitvoerbaarheid van deze voorwaarden te bepalen.

De psycholoog van [GGZ-instelling] heeft ter terechtzitting naar voren gebracht dat het in het kader van de behandeling belangrijk is dat er gestart kan worden met de delictanalyse. Tot voor kort stond verdachte hiervoor nog niet open, omdat hij zich niet schuldig voelt. Deze delictanalyse is van belang voordat er gestart kan worden met een traumabehandeling. Ook wordt met medicatie gekeken dat verdachte een aandachtspanne kan krijgen waardoor hij toekomt aan zijn behandeling.

De op te leggen straf

De officier is in haar eis uitgegaan van een veroordeling voor twee strafbare feiten. De rechtbank zal verdachte veroordelen voor het plegen van één strafbaar feit, te weten van feit 1 van de dagvaarding. Gelet op alle omstandigheden, waaronder in het bijzonder de ernst van het feit en de persoonlijke problematiek van verdachte, is de rechtbank van oordeel dat de volgende straf passend en geboden is. Zij zal verdachte een jeugddetentie opleggen van 94 dagen, waarvan 90 dagen voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. Ingevolge artikel 77y van het Wetboek van Strafrecht kan een proeftijd ten hoogste van twee jaren aan een minderjarige worden opgelegd. Ten aanzien van het voorwaardelijke strafdeel zullen naast de algemene voorwaarde als bijzondere voorwaarden gelden dat verdachte:

meewerkt aan zijn plaatsing en behandeling bij [GGZ-instelling] of een soortgelijke instelling, zo lang deze zijn geïndiceerd;

een dagbesteding behoudt;

meewerkt aan aanvullende hulpverlening, als de jeugdreclassering deze nodig acht;

zich gedurende een door Jeugdbescherming Brabant, locatie [plaats] , afdeling Jeugdreclassering, te bepalen periode (die loopt tot maximaal het einde van de proeftijd)en op door de jeugdreclassering te bepalen tijdstippen zal melden bij de reclassering, zo frequent en zo lang deze instelling dat noodzakelijk acht.

Tot slot zal de rechtbank een werkstraf aan verdachte opleggen voor de duur van 60 uur, te vervangen door 30 dagen jeugddetentie als verdachte deze werkstraf niet of niet goed uitvoert.

Dadelijke uitvoerbaarheid

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan een misdrijf dat gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een persoon, te weten ontucht.

Gelet op de persoonlijke problematiek van verdachte en de matig tot hoge kans op recidive op het moment dat verdachte niet de noodzakelijke behandeling en behandelkaders krijgt geboden, is de rechtbank van oordeel dat er ernstig rekening mee moet worden gehouden dat verdachte wederom een dergelijk misdrijf zal begaan. Daarom zal de rechtbank bevelen dat de hierna op grond van artikel 77z van het Wetboek van Strafrecht te stellen voorwaarden en /of het op grond van artikel 77aa van het Wetboek van Strafrecht uitgeoefende toezicht dadelijk uitvoerbaar zijn.

Voorlopige hechtenis

Het geschorste bevel tot voorlopige hechtenis zal worden opgeheven.

7 Het beslag

Het dossier bevat een beslaglijst. Op deze beslaglijst staat een telefoontoestel van het merk Samsung opgenomen. Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat dit niet zijn telefoon is. Daarnaast heeft de officier van justitie aangegeven dat deze telefoon inmiddels in beslag is genomen in een ander onderzoek. Zij heeft de rechtbank om die reden gevraagd geen beslissing te nemen over het beslag.

Gelet op het voorgaande zal de rechtbank zich onthouden om een beslissing te nemen over het beslag in deze zaak.

8 De vordering benadeelde partij

De benadeelde partij [slachtoffer 2] heeft ten aanzien van feit 2 een vordering ingediend voor vergoeding van immateriële schade van € 6.000.-. Zoals uit rechtsoverweging 3.3. blijkt is het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk verklaard in de vervolging van verdachte voor dit feit.

Gezien de niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie, kan de rechtbank ook de benadeelde partij [slachtoffer 2] niet ontvangen in haar vordering.

9 De wettelijke voorschriften

De beslissing berust op de artikelen 63, 77 a, 77g, 77i, 77m, 77n, 77x, 77y, 77z, 77aa en 245 van het Wetboek van Strafrecht zoals deze artikelen luidden ten tijde van het bewezenverklaarde.

11 Bijlage I

De tenlastelegging

1. hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 juni 2022 tot en met

1 juli 2022 te [geboorteplaats] , in elk geval in Nederland,

met [slachtoffer 1] , geboren op [geboortedag 3] 2009, die de leeftijd van twaalf jaren

maar nog niet die van zestien jaren had bereikt, buiten echt,

een of meer ontuchtige handelingen heeft gepleegd, die bestonden uit of

mede bestonden uit het seksueel binnendringen van het lichaam van die

[slachtoffer 1]

te weten het duwen/brengen van zijn, verdachtes, penis in de vagina van die [slachtoffer 1]

en/of

het vingeren in de vagina van die [slachtoffer 1] ;

(art 245 Wetboek van Strafrecht )

2. hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 februari 2022 tot en

met 1 juli 2022 te [geboorteplaats] , in elk geval in Nederland,

met [slachtoffer 2] , geboren op [geboortedag 4] 2008 , die toen de leeftijd van

zestien jaren nog niet had bereikt, buiten echt,

een of meer ontuchtige handelingen heeft gepleegd, te weten

-het betasten van haar billen en/of

-het knijpen in haar borsten en/of

-het zoenen van haar en/of

-het maken van neukbewegingen tegen haar lichaam en/of

-het vingeren in haar vagina;

( art 247 lid 1 Wetboek van Strafrecht )