Uitspraak
Team straf 1
Parketnummer: 10/293983-22
Datum uitspraak: 28 maart 2024
Tegenspraak
Vonnis van de rechtbank Rotterdam, meervoudige kamer voor strafzaken, in de zaak tegen de verdachte:
[verdachte] ,
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1973,
ingeschreven in de basisregistratie personen op het adres
[adres] , [postcode] [woonplaats] ,
raadsman mr. F. Laros, advocaat te Rotterdam.
1 Onderzoek op de terechtzitting
Gelet is op het onderzoek op de terechtzitting van 14 maart 2024.
2 Tenlastelegging
Aan de verdachte is ten laste gelegd hetgeen is vermeld in de dagvaarding. De tekst van de tenlastelegging is als bijlage I aan dit vonnis gehecht.
3 Eis officier van justitie
De officier van justitie mr. N. van der Meij heeft gevorderd:
bewezenverklaring van het primair ten laste gelegde feit, te weten stalking;
primair:
oplegging van de maatregel van terbeschikkingstelling met voorwaarden, met de daaraan verbonden voorwaarden van een meldplicht, een ambulante behandelverplichting, een contact- en locatieverbod, de plicht tot het vinden en behouden van een dagbesteding en het meewerken aan schuldhulpverlening, en de dadelijke uitvoerbaarheid hiervan;
subsidiair:
veroordeling van de verdachte tot een taakstraf van 100 uren en een gevangenisstraf van 180 dagen, waarvan 176 dagen voorwaardelijk, met een proeftijd van 5 jaren, met als bijzondere voorwaarden een meldplicht, een ambulante behandelverplichting, de plicht tot het vinden en behouden van een dagbesteding en het meewerken aan schuldhulpverlening, alsmede oplegging van de vrijheidsbeperkende maatregel op grond van artikel 38v van het Wetboek van Strafrecht voor de duur van 5 jaren, inhoudende een contact- en locatieverbod, waarbij per overtreding twee weken hechtenis opgelegd wordt, met een totale duur van ten hoogste zes maanden, en de dadelijke uitvoerbaarheid hiervan.
4 Waardering van het bewijs
4.1.Bewijswaardering belaging/stalking
4.1.1.Standpunt verdediging
De verdachte heeft weliswaar de ten laste gelegde e-mails aan de burgemeester van de gemeente Rotterdam, de heer [slachtoffer] (hierna: de burgemeester), gestuurd, maar hij heeft zich daarmee niet schuldig gemaakt aan belaging. De verdachte wilde door middel van de e-mails een dialoog aangaan over een geschil. Daarnaast stuurde hij de e-mails naar het zakelijke e-mailadres van de burgemeester, door wie deze e-mails niet persoonlijk werden gelezen. Gelet hierop is er geen sprake van een wederrechtelijke inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de burgemeester. De verdachte dient daarom te worden vrijgesproken van het tenlastegelegde feit.
4.1.2.Beoordeling
De verdachte heeft in een periode van ongeveer drie maanden 56 e-mailberichten naar de burgemeester verzonden. De eerste berichten zijn verstuurd kort na afloop van het driejarige contactverbod dat aan de verdachte was opgelegd wegens eerdere belaging van de burgemeester. In de loop van die drie maanden hebben de berichten een steeds dwingender en dreigender toon gekregen, met bewoordingen als ‘Leuke is dat de heren er steeds voor kiezen dit verder en verder uit de hand te laten lopen… Zover dat moord of zelfmoord om de hoek staat??’ en ‘u heeft nog 26 minuten… Toon eens ballen heren’. De reden dat de verdachte deze berichten stuurde, is omdat hij (onder meer) de burgemeester verantwoordelijk houdt voor het feit dat hij in het verleden zijn woning is kwijtgeraakt. De verdachte wil schadevergoeding en het ontslag van diverse ambtenaren, en hij wil zijn eisen in de gemeenteraad bespreken.
Uit het voorgaande blijkt dat het oogmerk van de verdachte (ook) gericht is geweest op het dwingen van de burgemeester om iets te doen en op het aanjagen van vrees.
De berichten zijn naar het zakelijke e-mailadres van de burgemeester gestuurd, maar uit de aangifte blijkt dat hij deze berichten heeft gelezen en als bedreigend heeft ervaren. Uit de e-mailberichten en de verklaring ter zitting volgt bovendien dat de verdachte een persoonlijke grief heeft tegen de burgemeester. Met zijn gedragingen heeft de verdachte dan ook wederrechtelijk inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van de burgemeester. Daarnaast is, gelet op de hoeveelheid en intensiteit van de berichten, zeker in combinatie met de eerdere veroordelingen van de verdachte voor belaging van de burgemeester, sprake van stelselmatigheid.
De rechtbank verwerpt het verweer.
4.2.Bewezenverklaring
In bijlage II heeft de rechtbank de inhoud van wettige bewijsmiddelen opgenomen, houdende voor de bewezenverklaring redengevende feiten en omstandigheden. Op grond daarvan, en op grond van de redengevende inhoud van het voorgaande, is wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het primair ten laste gelegde heeft begaan op die wijze dat:
hij van 18 augustus 2022 tot en met 11 november 2022 te Rotterdam,
wederrechtelijk stelselmatig opzettelijk inbreuk heeft gemaakt
op eens anders persoonlijke levenssfeer, te weten die van [slachtoffer]
(burgemeester van de gemeente Rotterdam),
door op verschillende data in voormelde periode - al dan niet op een dwingende
toon - 56 e-mailberichten te versturen en in die emailberichten te verwijzen naar moord en/of zelfmoord,
met het oogmerk die [slachtoffer] , te dwingen iets te doen, en vrees aan te jagen.
Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd is niet bewezen. De verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.
5 Strafbaarheid feit
Het bewezen feit levert op:
belaging
Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het feit uitsluiten. Het feit is dus strafbaar.
6 Strafbaarheid verdachte
Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit. De verdachte is dus strafbaar.
7 Motivering straffen en maatregel
7.1.Algemene overweging
De straffen en maatregel die aan de verdachte worden opgelegd, zijn gegrond op de ernst van de feiten, de omstandigheden waaronder de feiten zijn begaan en de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte. Daarbij wordt in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen.
7.2.Feit waarop de straffen en maatregel zijn gebaseerd
De verdachte heeft gedurende drie maanden de burgemeester via e-mailberichten op dwingende en bedreigende wijze benaderd. De berichtenstroom komt voort uit een slepend conflict dat de verdachte stelt te hebben met Woonstad en de gemeente Rotterdam. De verdachte beschouwt de burgemeester als een van de verantwoordelijke personen voor dat conflict en vindt dat de burgemeester een oplossing moet bieden. Ter terechtzitting is gebleken dat de verdachte nog steeds gevoelens van frustratie koestert tegen de burgemeester, de gemeente en Woonstad. Hij ziet weliswaar in dat zijn gedrag ongeoorloofd en onwenselijk is, maar hij wil daarmee niet stoppen voordat het conflict naar zijn tevredenheid is opgelost. Hiermee zet de verdachte telkens zijn eigen belang boven dat van anderen. Ook zorgt hij er op deze manier voor dat de burgemeester, die het publieke belang dient, door de aanhoudende stroom van berichten en de daaropvolgende benodigde acties wordt belemmerd in zijn werkzaamheden en zich door sommige berichten zelfs bedreigd voelde. Het strafbare gedrag van de verdachte kan er ook toe leiden dat anderen geen publieke taak meer op zich willen nemen. Dit alles neemt de rechtbank de verdachte zeer kwalijk.
7.3.Persoonlijke omstandigheden van de verdachte
7.3.1.Strafblad
De rechtbank heeft rekening gehouden met een uittreksel uit de justitiële documentatie van 16 februari 2024, waaruit blijkt dat de verdachte in 2015 en 2019 is veroordeeld voor – onder meer – belaging van de burgemeester. Het strafblad van de verdachte werkt dan ook strafverhogend.
7.3.2.Rapportages en verklaringen van deskundigen op de terechtzitting
Psychiater [psychiater] en arts in opleiding [arts in opleiding] (hierna gezamenlijk aangeduid als de psychiater) hebben een rapport over de verdachte opgemaakt, gedateerd 20 april 2023. Psycholoog [psycholoog] heeft eveneens een rapport over de verdachte opgemaakt, gedateerd 24 april 2023. Deze rapportages sluiten qua inhoud grotendeels op elkaar aan. Geconcludeerd wordt dat bij de verdachte onder meer sprake is van een borderline persoonlijkheidsstoornis met schizotypische trekken en (aldus de psychiater) een stoornis in het gebruik van cannabis. Deze stoornissen waren ook aanwezig ten tijde van het tenlastegelegde feit en hebben de gedragskeuzes van de verdachte beïnvloed. De deskundigen adviseren daarom om het bewezenverklaarde in verminderde mate aan de verdachte toe te rekenen. De deskundigen schatten het herhalingsrisico hoog in en het risico op geweld laag. Tot nu toe ziet de verdachte geen reden om zijn gedrag te stoppen en is hij zeer beperkt ontvankelijk voor redelijke argumenten. Daartegenover staan als voornaamste beschermende factoren dat de verdachte over een gemiddelde intelligentie beschikt en een enigszins positieve houding heeft tegenover autoriteit, waardoor wordt verwacht dat hij de belaging onder nadrukkelijk reclasseringstoezicht niet zal voortzetten. Geadviseerd wordt daarom om de verdachte onder strikt en langdurig toezicht van de reclassering te stellen en een zogenaamd lik-op-stukbeleid te voeren waarbij elke overtreding van het contact- of locatieverbod direct bestraft wordt.
Reclassering Nederland heeft een rapport over de verdachte opgemaakt, gedateerd 31 mei 2023. De heer [persoon A] heeft het advies ter zitting nader toegelicht. De reclassering sluit zich aan bij de rapportages van de psycholoog en psychiater en adviseert om een extra lange proeftijd aan verdachte op te leggen. Verder heeft de benodigde behandeling op dit moment geen kans van slagen, omdat de verdachte daar mede door zijn stoornis niet voor open staat. Toch adviseert de reclassering om een behandelverplichting op te nemen als bijzondere voorwaarde, voor het geval de verdachte in de komende jaren alsnog ontvankelijk wordt voor behandeling.
7.4.Conclusies van de rechtbank
Gelet op hetgeen de rechtbank hierboven heeft overwogen, komt zij tot de volgende conclusies.
Gelet op de rapporten van de psychiater en de psycholoog wordt de verdachte verminderd toerekeningsvatbaar geacht.
Gezien de ernst van het feit zal de rechtbank zoals subsidiair is geëist een taakstraf van 100 uren en een gevangenisstraf van 180 dagen opleggen. Bij de bepaling van de duur daarvan heeft de rechtbank ook gekeken naar straffen die in soortgelijke zaken worden opgelegd.
Om te voorkomen dat de verdachte in de toekomst opnieuw strafbare feiten pleegt, zal een deel van de gevangenisstraf, te weten 175 dagen, voorwaardelijk worden opgelegd. Nu de reclassering begeleiding en bijzondere voorwaarden noodzakelijk acht, zal de rechtbank aan de voorwaardelijke gevangenisstraf de voorwaarden verbinden die hierna worden genoemd. De rechtbank zal daarbij gezien de justitiële voorgeschiedenis van de verdachte de maximale proeftijd opleggen, te weten een proeftijd van drie jaren.
De rechtbank zal geen terbeschikkingstelling met voorwaarden opleggen. Op dit moment zijn er onvoldoende aanknopingspunten om te kunnen vaststellen dat de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen de oplegging van die maatregel eist. Uit het strafblad, de rapportages en de uitlatingen van de verdachte op de terechtzitting blijkt weliswaar van een gevaar voor herhaling, maar niet ten aanzien van het gebruik van geweld. Terbeschikkingstelling van de verdachte is ook niet door de deskundigen geadviseerd.
Ter verdere voorkoming van strafbare feiten wordt aan de verdachte de maatregel strekkende tot beperking van de vrijheid ex artikel 38v Sr voor de duur van vijf jaren opgelegd, inhoudende een gebiedsgebod voor het stadhuis van Rotterdam zoals gevorderd, en een contactverbod met de heer [slachtoffer] , de toekomstige burgemeester van Rotterdam en medewerkers van Gemeente Rotterdam en Woonstad. Ook deze maatregel wordt gezien de voorgeschiedenis van de verdachte opgelegd voor de maximale duur. Elke keer als de verdachte het gebod of verbod overtreedt, zal er een week hechtenis worden toegepast.
Nu er ernstig rekening mee moet worden gehouden dat de verdachte opnieuw een strafbaar feit zal plegen of zich belastend ten opzichte van genoemde personen zal gedragen, wordt bevolen dat de 38v-maatregel dadelijk uitvoerbaar is.
Alles afwegend acht de rechtbank de hierna te noemen straffen en maatregel passend en geboden.
8 Toepasselijke wettelijke voorschriften
Gelet is op de artikelen 9, 14 a, 14b, 14c, 22c, 22d, 38v, 38w en 285b van het Wetboek van Strafrecht.
9 Bijlagen
De in dit vonnis genoemde bijlagen maken deel uit van dit vonnis.
10 Beslissing
De rechtbank:
verklaart bewezen, dat de verdachte het onder 1 primair ten laste gelegde feit, zoals hiervoor omschreven, heeft begaan;
verklaart niet bewezen hetgeen aan de verdachte meer of anders ten laste is gelegd dan hiervoor bewezen is verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij;
stelt vast dat het bewezen verklaarde oplevert het hiervoor vermelde strafbare feit;
verklaart de verdachte strafbaar;
veroordeelt de verdachte tot een taakstraf voor de duur van 100 (honderd) uren, waarbij Reclassering Nederland dient te bepalen uit welke werkzaamheden de taakstraf dient te bestaan;
beveelt dat, voor het geval de veroordeelde de taakstraf niet naar behoren verricht, vervangende hechtenis zal worden toegepast voor de duur van 50 (vijftig) dagen;
veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 180 (honderdtachtig) dagen;
bepaalt dat van deze gevangenisstraf een gedeelte van 175 (honderdvijfenzeventig) dagen niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten;
verbindt hieraan een proeftijd, die wordt gesteld op 3 (drie) jaren;
tenuitvoerlegging kan worden gelast als de veroordeelde de algemene voorwaarde niet naleeft en ook als de veroordeelde gedurende de proeftijd een bijzondere voorwaarde niet naleeft of een voorwaarde die daaraan van rechtswege is verbonden;
stelt als algemene voorwaarde:
- de veroordeelde zal zich vóór het einde van de proeftijd niet aan een strafbaar feit schuldig maken;
stelt als bijzondere voorwaarden:
de veroordeelde meldt zich bij zijn huidige toezichthouder op het kantoor van Reclassering Rotterdam en blijft zich melden op afspraken met de reclassering, zo vaak en zolang de reclassering dat nodig vindt;
de veroordeelde laat zich behandelen door De Waag of een soortgelijke zorgverlener, te bepalen door de reclassering. De behandeling duurt de gehele proeftijd of zoveel korter als de reclassering nodig vindt. De veroordeelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling;
de veroordeelde spant zich in voor het vinden en behouden van dagbesteding in de vorm van vrijwilligerswerk, met een vaste structuur;
de veroordeelde werkt mee aan het aflossen van zijn schulden en het treffen van afbetalingsregelingen, ook als dit inhoudt meewerken aan schuldhulpverlening in het kader van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen. De veroordeelde geeft de reclassering inzicht in zijn financiën en schulden.
verstaat dat van rechtswege de volgende voorwaarden zijn verbonden aan de hierboven genoemde bijzondere voorwaarden:
- de veroordeelde zal ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit medewerking verlenen aan het nemen van één of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage aanbieden;
- de veroordeelde zal medewerking verlenen aan reclasseringstoezicht, daaronder begrepen de medewerking aan huisbezoeken en het zich melden bij de reclassering zo vaak en zolang als de reclassering dit noodzakelijk acht;
geeft aan genoemde reclasseringsinstelling opdracht toezicht te houden op de naleving van de voorwaarden en de veroordeelde ten behoeve daarvan te begeleiden;
beveelt dat de tijd die door de veroordeelde voor de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en in voorlopige hechtenis is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering wordt gebracht, voor zover deze tijd niet reeds op een andere vrijheidsstraf in mindering is gebracht;
legt de veroordeelde op de maatregel strekkende tot beperking van de vrijheid voor de
duur van 5 (vijf) jaren, inhoudende dat de veroordeelde wordt bevolen:
1. zich niet op te houden binnen een straal van 100 meter rondom het stadhuis, Coolsingel 40 te Rotterdam, gedurende 5 jaar na vandaag;
2. zich te onthouden van direct of indirect contact met de heer [slachtoffer] , de toekomstige burgemeester van Rotterdam en medewerkers van Gemeente Rotterdam of Woonstad, gedurende 5 jaar na vandaag;
beveelt dat, voor het geval de veroordeelde niet aan de maatregel voldoet, vervangende hechtenis zal worden toegepast;
bepaalt dat voor iedere keer dat niet aan de maatregel wordt voldaan vervangende hechtenis wordt toegepast voor de duur van 1 (één) week;
toepassing van de vervangende hechtenis heft de verplichtingen ingevolge de opgelegde maatregel niet op en zal in totaal ten hoogste zes maanden bedragen;
beveelt dat de maatregel dadelijk uitvoerbaar is;
heft op het bevel tot voorlopige hechtenis van de verdachte, die bij eerdere beslissing is geschorst.
Dit vonnis is gewezen door mr. F.A. Hut, voorzitter,
en mr. E. IJspeerd en mr. I. Tillema, rechters,
in tegenwoordigheid van mr. T.W. Veldhoen-Flier, griffier,
en uitgesproken op de openbare terechtzitting op de datum die in de kop van dit vonnis is vermeld.
De griffier is buiten staat dit vonnis mede te ondertekenen.
Bijlage I
Tekst tenlastelegging
Aan de verdachte wordt ten laste gelegd dat
hij in of omstreeks van 18 augustus 2022 tot en met 11 november 2022 te Rotterdam,
althans in Nederland, wederrechtelijk stelselmatig opzettelijk inbreuk heeft gemaakt
op eens anders persoonlijke levenssfeer, te weten die van [slachtoffer]
(burgemeester van de gemeente Rotterdam),
door op verschillende data in voormelde periode - al dan niet op een dwingende
toon - 56 email -berichten, althans meermalen, te versturen en/of in die email-berichten te verwijzen naar moord en/of zelfmoord,
met het oogmerk die [slachtoffer] , te dwingen iets te doen, niet te doen, te dulden en/of vrees aan te jagen;
(art 285b lid 1 Wetboek van Strafrecht)
subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:
hij in of omstreeks van 18 augustus 2022 tot en met 11 november 2022,
een ander, te weten [slachtoffer] (burgemeester van de gemeente Rotterdam),
door geweld of enige andere feitelijkheid en/of door bedreiging met geweld of enige
andere feitelijkheid gericht tegen die ander en/of derden, te weten die [slachtoffer]
wederrechtelijk heeft gedwongen iets te doen, niet te doen en/of te dulden,
te weten contact af te dwingen met die [slachtoffer] en/of die [slachtoffer] te dwingen
om op zijn, verdachte, verstuurde emailberichten te reageren en/of een door
verdachte verondersteld conflict op te lossen en/of de door verdachte
veronderstelde schade te vergoeden
op verschillende data in voormelde periode - al dan niet op een dwingende toon -
56 email-berichten, althans meermalen, heeft verstuurd en/of in die
email-berichten heeft verwezen naar moord en/of zelfmoord
terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
(art 284 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht, art 45 lid 1 Wetboek van Strafrecht)