4 De beoordeling

Juridisch kader

4.1.

Voorop staat dat een verzoek tot het bevelen van een voorlopig deskundigenbericht moet worden toegewezen als het ter zake dienend en voldoende concreet is en feiten betreft die met het deskundigenonderzoek bewezen kunnen worden. Dit is alleen anders als de rechtbank oordeelt dat verzoeker daarbij geen belang heeft zoals bedoeld in artikel 3:303 van het Burgerlijk Wetboek (BW), of als sprake is van strijd met de goede procesorde, misbruik van bevoegdheid of een ander zwaarwichtig belang dat zich tegen toewijzing van het verzoek verzet. Aan de rechter die moet oordelen over het verzoek een dergelijk onderzoek te gelasten, komt geen discretionaire bevoegdheid toe.

Is er reden voor afwijzing van het verzoek?

4.2.

In het licht van het hiervoor weergegeven juridische kader is de rechtbank van oordeel dat er onvoldoende reden is om het verzoek van [verzoeker] af te wijzen. De rechtbank licht dit oordeel hierna toe.

4.3.

[verzoeker] heeft te kennen gegeven dat hij met de medische expertise beoogt duidelijkheid te krijgen over het ontstaansmoment van zijn klachten en beperkingen ten gevolge van de PTSS. Omdat dit nodig is zijn schade te kunnen begroten is hiermee het belang bij het deskundigenbericht in beginsel gegeven.

4.4.

Wat deze zaak lastig maakt, is dat er geen medische (behandel)informatie is over de periode waarop het verzoek ziet en de deskundige zich dus zal moeten baseren op de verklaring van [verzoeker] zelf en op verklaringen van mensen uit zijn omgeving, terwijl het gaat over een voorvallen en gevoelens van dertig jaar geleden. Het is de vraag is of een te benoemen psychiater de vragen van partijen kan beantwoorden op basis van de beschikbare gegevens en volgens de door de beroepsgroep gestelde onderzoekseisen. Dat zal de te benoemen deskundige zelf moeten beoordelen. Dat geen betrouwbaar en/of zinvol onderzoek kan plaatsvinden is niet op voorhand zo duidelijk dat de rechtbank nu zelf al tot dat oordeel kan komen en het verzoek om die reden moet afwijzen.

4.5.

De rechtbank merkt daarbij op dat partijen zich moeten realiseren dat met het deskundigenbericht – als daarin al een duidelijk (eerder) ontstaansmoment van de klachten en beperkingen wordt vastgesteld – slechts een klein deel van de discussie tussen partijen kan worden beslecht. Immers, als psychiatrisch onderzoek uitwijst dat de klachten en beperkingen ten gevolge van de PTSS eerder dan 6 april 2000 zijn ontstaan, rijst vervolgens de minstens zo lastig te beantwoorden vraag of [verzoeker] zonder die klachten en beperkingen daadwerkelijk een vervolgstudie zou hebben gedaan en een beter carrièrepad zou hebben bewandeld. Het antwoord op die vraag is afhankelijk van meer factoren dan alleen de gesteldheid van [verzoeker] , en de beschikbare informatie over het arbeidsverleden van [verzoeker] is beperkt en wordt door partijen verschillend geïnterpreteerd. De rechtbank geeft partijen dan ook nogmaals dringend in overweging om te bezien of zij de tussen hen bestaande discussiepunten op een andere manier kunnen beslechten dan door het entameren van ( mogelijk meerdere) belastende en kostbare expertises waarvan zeer de vraag is of daaruit voldoende aanknopingspunten naar voren zullen komen voor een nadere berekening van schade. Het is immers heel goed mogelijk dat [verzoeker] al voor april 2000 leed aan PTSS en daarvan beperkingen ondervond, maar dat dit niet meer kan worden vastgesteld, en/of dat niet kan worden vastgesteld dat hij destijds dáárdoor geen vervolgopleiding heeft gedaan en minder is gaan verdienen dan hij anders zou hebben gedaan. De rechtbank begrijpt dat partijen houvast zoeken om afspraken te maken over de schade, maar geeft hen in overweging om toch te kiezen voor een praktische oplossing, zodat [verzoeker] dit hoofdstuk kan afsluiten en niet nog jaren verwikkeld blijft in een lastige discussie met volstrekt onzekere uitkomst.

De persoon van de deskundige

4.6.

[verzoeker] heeft psychiater M. Klein Gebbink voorgesteld als deskundige. Omdat de Staat geen bezwaar had tegen benoeming van deze deskundige, heeft de rechtbank hem benaderd met de vraag of hij het betreffende onderzoek kan verrichten. Hierop heeft hij te kennen gegeven dat hij op dit moment geen expertises verricht in de context van een civiele procedure.

4.7.

De rechtbank zal partijen daarom in de gelegenheid stellen om in overleg te treden over een gezamenlijk voor te dragen psychiater die het onderzoek zal verrichten en de rechtbank hiervan in kennis te stellen. Mede gelet op het partijdebat over de eisen waaraan het onderzoek en de rapportage door de deskundige moet voldoen, stelt de rechtbank voor dat partijen in beginsel moeten kiezen voor een psychiater die lid is van de Nederlandse Vereniging voor Medisch Specialistische Rapportages (NVMSR) en is gecertificeerd om expertises te verrichten in de context van het civiele recht.

4.8.

De rechtbank zal de zaak hiertoe aanhouden. Als partijen er niet in slagen om gezamenlijk een deskundige voor te dragen, dan zal de rechtbank een deskundige aanzoeken.

De vraagstelling

4.9.

[verzoeker] heeft voorgesteld om de volgende vragen voor te leggen aan de deskundige:

“Vaststaat dat verzoeker lijdt aan een PTSS, hier hoeft aldus verder geen aandacht aan te worden besteed en hoeft u niet mee te nemen in uw beoordeling. Volgens Defensie zou de ingangsdatum van de schade/het ontstaansmoment van de klachten en beperkingen 6 april 2000 moeten zijn. Volgens verzoeker zijn de klachten en beperkingen eerder reeds ontstaan.

Kunt u het ontstaansmoment van de klachten en beperkingen als gevolg van de PTSS duiden en kunt u aangeven hoe u tot dit oordeel bent gekomen. Wilt u daarbij ingaan op de onderlinge samenhang als het gaat om de informatie die is verkregen van de onderzochte zelf, de informatie die is verkregen van derden, die feiten zoals die uit het medisch dossier naar voren komen en uw bevindingen bij onderzoek. Wilt u de aard en omvang van de beperkingen zo uitgebreid mogelijk beschrijven zodat een verzekeringsarts deze beperkingen eventueel nader kan concretiseren in een uitgebreid belastbaarheidsprofiel.

Kunt u het verloop van de klachten en beperkingen als gevolg van de PTSS in de loop der jaren beschrijven?

Aanvullende verzoeken en opmerkingen:

Wilt u in uw onderzoek ook een heteroanamnese betrekken van diverse personen die verzoeker goed kennen/hebben gekend?

Indien gewenst staat het u vrij om aanvullende medische informatie in te winnen, bijvoorbeeld van voor het dienstverband bij Defensie/voor de uitzending.

Wilt u de rapportage conform de Richtlijn van de NVMSR inrichten?

Verzoeker gaat ervan uit dat de benoemen deskundige de Leidraad deskundigen in civiele zaken zal volgen.”

4.10.

De Staat heeft twee kanttekeningen geplaatst bij deze vraagstelling. Ten eerste meent de Staat dat de psychiater de vraag naar het ontstaansmoment van de medische aandoening (in dit geval de PTSS) wel kan vaststellen, maar dat een verzekeringsarts in kaart moet brengen welke beperkingen [verzoeker] vanaf welk moment als gevolg van deze aandoening ondervindt. Verder heeft de Staat er moeite mee dat [verzoeker] in zijn vraagstelling niet expliciteert dat het deskundigenoordeel moet zijn gebaseerd op objectieve (medische) gegevens.

4.11.

De rechtbank ziet aanleiding om de door [verzoeker] voorgestelde vragen – met inachtneming van hetgeen de Staat hierover naar voren heeft gebracht – op onderdelen aan te passen. De rechtbank is voornemens om de volgende vragen voor te leggen aan de deskundige:

Inleiding

[verzoeker] is gediagnosticeerd met PTSS als een gevolg van zijn uitzending als militair naar Libanon. Tussen partijen is niet in geschil dat [verzoeker] met ingang van 6 april 2000 aan deze stoornis leed en daardoor werd beperkt. Tussen partijen is in geschil of al eerder sprake was van (beperkingen als het gevolg van) PTSS door zijn ervaringen in Libanon. In de periode voorafgaand aan april 2000 was [verzoeker] niet onder behandeling van een arts/psycholoog of psychiater, er is dus geen medische informatie uit die periode.

1. Kunt u vaststellen of [verzoeker] al eerder dan in april 2000 leed aan PTSS door zijn uitzending naar Libanon? Wilt u daarbij zo precies mogelijk uitleggen hoe en op basis van welke informatie en richtlijnen u tot dit oordeel bent gekomen?

2. Als er al voor april 2000 sprake was van PTSS door de uitzending naar Libanon, tot welke klachten en beperkingen leidde dat voor [verzoeker] ?

3. Kunt u het verloop van de klachten en beperkingen als gevolg van de PTSS in de loop der jaren (vanaf het door u vastgestelde ontstaansmoment van die klachten en beperkingen) beschrijven?

4. Wilt u de aard en omvang van de beperkingen zo uitgebreid mogelijk beschrijven en toelichten zodat een verzekeringsarts deze beperkingen eventueel nader kan uitwerken in een belastbaarheidsprofiel?

5. Heeft u verder nog opmerkingen?

4.12.

De rechtbank stelt partijen in de gelegenheid zich schriftelijk uit te laten over deze vraagstelling. De zaak zal hiertoe worden aangehouden.

Het voorschot

4.13.

Omdat de Staat aansprakelijkheid heeft erkend voor de gevolgen van de PTSS bij [verzoeker] , zal de rechtbank bij de benoeming van de deskundige bepalen dat het voorschot op de kosten van de deskundige door de Staat wordt gedeponeerd. De rechtbank zal de door partijen aangedragen deskundige in een later stadium benaderen over het door hem of haar te hanteren voorschot.

4.14.

Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.