4 De beoordeling

van de vordering (in conventie)

Nietigheid, vernietiging van speelovereenkomsten

4.1.

[eiser] beroept zich op artikel 27j Wet op de kansspelen . Dit artikel ziet echter op casinospelen. Macao voert terecht aan dat op haar speelautomaten een ander artikel van toepassing is, namelijk artikel 30u van de Wok.

4.2.

Artikel 30u Wok luidt – voor zover hier relevant – als volgt:

1 Onverminderd het bepaalde bij of krachtens artikel 4a, biedt de houder van een vergunning tot het aanwezig hebben van een of meer kansspelautomaten in een inrichting als bedoeld in artikel 30c, eerste lid, onder b, geen toegang tot die inrichting aan een persoon: (..)

b. wiens gegevens zijn opgenomen in het register, bedoeld in artikel 33 h; [het CRUKS-register, ktr] (..)

c. ten aanzien van wie hij redelijkerwijs moet vermoeden dat deze door onmatige deelname aan kansspelen of door kansspelverslaving schade kan berokkenen aan zichzelf of aan naasten. (..)

3 Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen regels gegeven worden ten aanzien van de wijze waarop de vergunninghouder uitvoering moet geven aan de in het eerste lid bedoelde verboden. Daarbij kan de vergunninghouder gebruik maken van het burgerservicenummer, bedoeld in artikel 1, onder b, van de Wet algemene bepalingen burgerservicenummer.

4.3.

Niet in geschil is dat [eiser] in de door hem aangewezen periode toegang heeft verkregen tot de speelhal van Macao. Ook is in niet in geschil dat de gegevens van [eiser] in die periode waren opgenomen in het CRUKS-register. Daarmee staat vast dat Macao deze wettelijke bepaling (artikel 30u lid 1 onder b Wok ) heeft geschonden.

4.4.

[eiser] betoogt in de eerste plaats (primair) dat de kansspeelovereenkomsten die hij in de speelhal met Macao heeft gesloten nietig dan wel vernietigbaar zijn als bedoeld in artikel 3:40 BW , wegens de genoemde strijd met de dwingende wetsbepaling van artikel 27j Wok (de kantonrechter leest: artikel 30u WoK ). Dit betoogt faalt. De kantonrechter overweegt hiertoe dat van nietigheid geen sprake is, omdat het gaat om een meerzijdige rechtshandeling (overeenkomst) die uitsluitend strekt ter bescherming van één van de daarbij betrokken partijen (de speler). Bij dergelijke meerzijdige rechtshandelingen leidt strijd met een dwingende wetsbepaling niet tot nietigheid. Evenmin zijn de overeenkomsten vernietigbaar. Artikel 30u Wok strekt er weliswaar toe om te voorkomen dat probleemspelers overeenkomsten in speelhallen sluiten, maar houdt op zichzelf geen verbod van die overeenkomsten in, en strekt er evenmin toe om de geldigheid van deze overeenkomsten aan te tasten. Dat is wel vereist voor vernietiging van de overeenkomsten in de hier bedoelde zin.

4.5.

Het voorgaande leidt ertoe dat de vordering voor zover gebaseerd op nietigheid dan wel vernietigbaarheid van de speelovereenkomsten moet worden afgewezen.

Onrechtmatige daad

4.6.

In de tweede plaats (subsidiair) baseert [eiser] zijn vordering op onrechtmatig handelen van Macao. Ook in dit verband wijst [eiser] er allereerst op dat Macao in strijd met een dwingende wetsbepaling van artikel 27 j (lees: 30 u) Wok heeft gehandeld door hem ondanks zijn CRUKS-registratie toe te laten tot de speelhal.

4.7.

Het voorgaande handelen heeft Macao niet betwist. Vastgesteld kan daarom worden dat Macao door dat handelen in strijd met artikel 27 j (lees: 30 u) Wok heeft gehandeld.

4.8.

Macao voert evenwel het verweer dat deze wetsovertreding haar niet kan worden toegerekend.

4.9.

De kantonrechter overweegt dat uit de wettekst en de wetsgeschiedenis duidelijk blijkt dat toerekenbaarheid een zelfstandig vereiste is voor aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad. De Toelichting Meijers vermeldt bijvoorbeeld (onder verwijzing naar oudere rechtspraak) dat de eiser die de onrechtmatigheid van gedaagdes gedraging baseert op overtreding van een wettelijke plicht, ‘niet kan volstaan met het feit van die overtreding te stellen en te bewijzen, maar tevens moet aantonen feiten waaruit voortvloeit onachtzaamheid van de gedaagde met betrekking tot die wetsovertreding’. Volgens de toelichting geldt dit sterker naarmate de wettelijke norm ‘abstracter geformuleerd’ is. Zie TM, Parl. Gesch. BW Boek 6, 1981, p. 618.

4.10.

Hieruit volgt dat om te kunnen spreken van onrechtmatig handelen vereist is dat Macao onachtzaam is geweest bij de wetsovertreding. Het is aan [eiser] , als partij die zich op het rechtsgevolg van schadevergoeding beroept, om deze onachtzaamheid te stellen en zonodig te bewijzen.

4.11.

[eiser] heeft zijn stellingen op dit punt gewijzigd. Anders dan in de dagvaarding, heeft [eiser] tijdens de mondelinge behandeling expliciet gesteld dat hij nooit door Macao is gecontroleerd.

4.12.

Macao heeft dit evenwel gemotiveerd betwist. Zij heeft aangevoerd dat de poort van de speelhal is vergrendeld en er eerst identificatie moet plaatsvinden alvorens men naar binnen kan, dat de data van deze controles ook nog steeds beschikbaar en verifieerbaar zijn (zonder dat zichtbaar is welk ID-bewijs is getoond), dat op het uitvoeren van CRUKS-controles streng wordt gecontroleerd door de Kansspelautoriteit en dat er nog in 2022 onderzoek is gedaan waarbij geen onregelmatigheden bij Macao zijn geconstateerd.

4.13.

Omdat Macao de stelling dat zij [eiser] nooit heeft gecontroleerd gemotiveerd heeft betwist, en [eiser] geen concreet bewijs van deze stelling heeft aangeboden, ontvalt daarmee al de onderbouwing aan zijn vordering. Immers, de enige stelling waar [eiser] zich in dit verband op beroept, komt niet vast te staan, waardoor onduidelijk blijft hoe [eiser] zich toegang heeft gegeven tot de speelhal. Bij die stand van zaken kan niet worden vastgesteld dat Macao onachtzaam in strijd met artikel 30 u WoK heeft gehandeld en daarmee onrechtmatig heeft gehandeld jegens [eiser] .

4.14.

De kantonrechter komt daardoor niet meer toe aan de beoordeling van het subsidiaire verweer van Macao dat zij om andere redenen niet onachtzaam is geweest bij de wetsovertreding. Dit gaat er immers van uit dat door [eiser] gebruik is gemaakt van enig ID om binnen te komen. Daarbij zijn de door Macao opgegeven redenen - voor de volledigheid - dat het gegeven dat [eiser] er bij de door haar uitgevoerde CRUKS-controles niet is uitgepikt, ligt aan het feit dat het niet mogelijk was om een 00-00-geboortedatum te registeren in dit CRUKS-register. Daardoor week de geregistreerde geboortedatum af van de geboortedatum in het identiteitsbewijs van [eiser] , en was dus geen sprake was van een sluitende CRUKS-inschrijving. Bovendien beschikt [eiser] ook over een Marokkaans paspoort, dat [eiser] niet in het geding heeft gebracht, en waarop in elk geval geen BSN-nummer staat vermeld. Met dit Marokkaanse paspoort heeft [eiser] de CRUKS-controle kunnen doorstaan. Een en ander kan niet aan Macao worden toegerekend, omdat zij geen invloed op het technische functioneren van het CRUKS-systeem. Dit is een aangelegenheid van de Kansspelautoriteit, aldus steeds Macao.

4.15.

[eiser] stelt ten slotte ook dat Macao in strijd met de op haar rustende zorgplicht heeft gehandeld. Voor zover niet hiervoor reeds verworpen, heeft [eiser] daaraan nog slechts ten grondslag gelegd dat Macao had moeten opmerken dat [eiser] een vaste klant was en derhalve tegen zichzelf beschermd had moeten worden. Dit betoog heeft [eiser] tegenover de betwisting van onrechtmatig handelen door Macao onvoldoende (concreet) handen en voeten gegeven.

4.16.

De conclusie van het voorgaande is dat geen sprake is van onrechtmatig handelen van Macao. Voor zover op die grondslag gebaseerd, moet de vordering van [eiser] dan ook (eveneens) worden afgewezen.

van de tegenvordering (in reconventie)

4.17.

Haar vordering tot vergoeding van haar volledige proceskosten baseert Macao op schending door [eiser] van de substantiëringsplicht. Dit betoog faalt, omdat [eiser] wel degelijk de verweren die Macao in het voortraject naar voren heeft gebracht, in zijn dagvaarding heeft genoemd. Van een schending van de substantiëringsplicht is dan ook geen sprake.

4.18.

Daarnaast betoogt Macao dat [eiser] misbruik van procesrecht maakt door de vordering in te dienen terwijl hij zich welbewust toegang heeft verschaft tot de speelhal van Macao door gebruik te maken van zijn Marokkaanse paspoort, waardoor hij ondanks zijn CRUKS-registratie kon spelen. Voor dit punt geldt dat nu onduidelijk is hoe [eiser] zich toegang heeft gegeven tot de speelhal, maar wel duidelijks is dat hij toegang heeft gehad, het niet zonder meer vast staat dat [eiser] hiervoor zijn Marokkaanse paspoort heeft gebruikt. Dat betekent ook dat het gestelde misbruik van procesrecht niet kan worden vastgesteld.

Proceskosten in conventie en in reconventie

4.19.

Het voorgaande betekent dat de vorderingen van beide partijen (in conventie en in reconventie) worden afgewezen. In de omstandigheid dat partijen dus over en weer in het ongelijk worden gesteld, ziet de kantonrechter aanleiding de proceskosten tussen partijen te compenseren, op de wijze zoals hierna is vermeld.