Datum uitspraak:
Datum publicatie:
Rechtsgebied:
Zaaknummer:
Soort procedure:
Instantie:

Inhoudsindicatie:

De vordering tot rectificatie van een artikel in het studentenblad Ad Valvas wordt afgewezen. De beschuldigingen vinden grotendeels steun in het beschikbare feitenmateriaal. Verder is sprake van ironische opmerkingen, spot en overdrijving, maar dat mag. De beschuldiging die overblijft, rechtvaardigt in de gegeven omstandigheden geen rectificatie.

Uitspraak



vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Sector civiel recht, voorzieningenrechter

zaaknummer / rolnummer: 394451 / KG ZA 08-619 AB/MN

Vonnis in kort geding van 15 mei 2008

in de zaak van

de stichting

STICHTING DUWO,

gevestigd te Delft,

eiseres bij dagvaarding van 3 april 2008,

procureur mr. R. van Dongen,

advocaat mr. J.C.C. van Schie,

tegen

[gedaagde],

wonende te [woonplaats],

gedaagde,

verschenen in persoon.

Partijen zullen hierna Duwo en [gedaagde] worden genoemd.

1. De procedure

Ter terechtzitting van 28 april 2008 heeft Duwo gesteld en gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte dagvaarding. [gedaagde] heeft verweer gevoerd met conclusie tot weigering van de gevraagde voorziening. Na verder debat hebben partijen verzocht vonnis te wijzen.

2. De feiten

2.1. Duwo is de oudste en grootste studentenhuisvester van Nederland en verhuurt ruim 16.000 woningen en kamers in studentensteden in Nederland.

2.2. [gedaagde] is bewoner van een woning aan de [adres]. Hij huurt deze woning van Duwo.

2.3. In de editie van 21 februari 2008 van het universiteitsblad van de Vrije Universiteit te Amsterdam, genaamd Ad Valvas, heeft [gedaagde] een artikel geplaatst met de titel “Duwo pikt woningen in”, dat onder meer de volgende passages bevat:

“[gedaagde] is als bewoner boos op studentenhuisvester Duwo. Deze verklaart steeds meer woningen tot ‘studentencomplex’ en jaagt op die manier niet-studenten uit hun woning.

Duwo heeft dit pand drie jaar geleden gekocht en sindsdien worden steeds meer woningen in het pand kamersgewijs aan studenten verhuurd.

(…)

Buitenlandse studenten horen soms ook tot de doelgroep, zeker als ze geld meebrengen. En als er eens een familielid van een personeelslid dakloos dreigt te worden, dan is ook een cursus bij de LOI goed genoeg om er het label ‘student’ op te plakken

(…)

Duwo belaagt sinds kort ook bewoners met een gewoon huurcontract met de mededeling dat ze in een studentencomplex wonen en plaats moeten maken voor studenten.

(…)

Maar als dit waar is, dan betekent dat nogal wat! Daarmee zouden alle bewoners van wooncomplexen in Nederland vogelvrij zijn geworden, omdat elk wooncomplex potentieel door een wooncorporatie tot ‘studentencomplex’ kan worden aangewezen.

(…)

Ondertussen begrijpt ook Duwo dat Nederland niet alleen uit studenten bestaat en begint ze haar volgende doelgroep ‘de expat’ te bedienen. Steeds meer studentencomplexen worden nu als short-stay voorziening aangeduid en de huurprijzen van voormalige studentenwoningen schieten omhoog.”

2.4. Op zijn website [webadres] heeft [gedaagde] een artikel geplaatst over Duwo, met de titel “Woonstichting speelt verdeel en heers”, waarin onder andere de volgende passages zijn opgenomen:

“De beproefde methode van Duwo om gewone bewoners in haar panden te marginaliseren, is onlangs een nieuwe fase ingegaan. Op dit moment worden alle oudere bewoners (>30 jaar) met een gewoon contract belaagd met de mededeling dat ze in een studentencomplex wonen en dat hun huurcontract moet worden omgezet in, ja u raadt het goed … een campuscontract. Wat zegt u nu, u studeert niet meer of heeft zelfs helemaal nooit gestudeerd? Ja, dan betekent uw nieuwe contract dat u binnen een half jaar een andere woning moet hebben gevonden.

(…)

Ondertussen begrijpt ook Duwo dat Nederland niet alleen maar uit studenten bestaat en heeft ze haar volgende doelgroep, de expat, ontdekt. Expats en studenten hebben een aantal belangrijke kenmerken gemeen: ze nemen met weinig genoegen, stromen lekker snel door en protesteren niet snel. Er is echter een belangrijk verschil: expats hebben veel meer geld te besteden. Duwo labelt nu dus steeds vaker studentencomplexen als ‘appartementenhotel’. Tja, en als iets een ‘appartementenhotel’ is, dan duurt het maar even en de maatschappij springt in het gareel. Het is schande dat studenten hier dure woonruimte bezet houdt die duur aan buitenlanders kan worden verhuurd!”

2.5. Duwo heeft [gedaagde] gesommeerd om onder meer een rectificatie te plaatsen in Ad Valvas alsmede om EUR 2.500 te betalen aan immateriële schadevergoeding. [gedaagde] heeft geweigerd om aan de sommatie van Duwo te voldoen.

3. Het geschil

3.1. Duwo vordert samengevat - dat de voorzieningenrechter [gedaagde] op straffe van verbeurte van een dwangsom zal veroordelen tot

1. het plaatsen van rectificaties in Ad Valvas alsmede op de website [webadres] ten aanzien van de twee door [gedaagde] geschreven artikelen,

2. het verwijderen en verwijderd houden van het op de website geplaatste artikel,

3. het geven van een opdracht aan Google en Yahoo om de artikelen in Ad Valvas en op de website uit hun zoekmachines te verwijderen,

4. het staken en gestaakt houden van uitingen van gelijke of vergelijkbare strekking als in dit geding aan de orde zijn jegens Duwo,

5. het aan Duwo verstrekken van een schriftelijke opgave van alle media waarin opmerkingen zoals in de twee artikelen zijn gedaan,

6. het betalen van een voorschot ad EUR 2.500 op de aan Duwo toekomende schadevergoeding,

7. het betalen van de proceskosten.

3.2. Duwo stelt daartoe dat de beweringen in de artikelen va n [gedaagde] feitelijk onjuist en suggestief zijn, en dat ze talloze misleidende en beschuldigende insinuaties bevatten die schadelijk zijn voor de eer en goede naam van Duwo. Er dient volgens Duwo een afweging plaats te vinden tussen de belangen van Duwo en die van [gedaagde] uit hoofde van artikel 8 respectievelijk artikel 10 Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (hierna: ERVM). Volgens Duwo gaat haar belang bij bescherming van haar eer en goede naam boven de vrijheid van meningsuiting van [gedaagde] en is een beperking van de vrijheid van meningsuiting uit hoofde van artikel 10 lid 2 EVRM op zijn plaats, nu de uitlatingen van [gedaagde] onrechtmatig zijn in de zin van artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek .

3.3. De klachten van Duwo spitsen zich vooral toe op drie vermeende beschuldigingen van [gedaagde], te weten

1. dat Duwo op onrechtmatige wijze niet-studenten uit hun woningen zou verjagen en belagen, waarbij Duwo zou proberen om hun huurcontracten om te zetten in tijdelijke campuscontracten, waardoor ze wanneer ze niet (meer) studeren moeten verhuizen om plaats te maken voor nieuwe studenten,

2. dat Duwo de doelgroep buitenlandse studenten/docenten (hierna: expats) heeft ontdekt en daar geld op verdient, nu de expats volgens [gedaagde] met weinig genoegen nemen, snel doorstromen en niet snel protesteren,

3. dat Duwo familie van personeelsleden zou voortrekken bij de verdeling van woningen.

3.4. [gedaagde] voert verweer. Op dit verweer wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4. De beoordeling

4.1. Uitgangspunt is dat de vorderingen van Duwo in beginsel een beperking inhouden van het in artikel 10 lid 1 van het EVRM neergelegde grondrecht van [gedaagde] op vrijheid van meningsuiting. Een dergelijk recht kan slechts worden beperkt indien dit bij de wet is voorzien en noodzakelijk is in een democratische samenleving bijvoorbeeld ter bescherming van de goede naam en de rechten van anderen (artikel 10 lid 2 EVRM). Van een beperking die bij de wet is voorzien is sprake, wanneer de uitlatingen van [gedaagde] onrechtmatig zijn in de zin van artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Voor het antwoord op de vraag welk recht – het recht op vrije meningsuiting of het recht ter bescherming van eer of goede naam – in dit geval zwaarder weegt, moeten de wederzijdse belangen worden afgewogen.

4.2. Het belang van [gedaagde] is dat hij zich in het openbaar kritisch, informerend, opiniërend en waarschuwend moet kunnen uitlaten over misstanden die de samenleving raken. Het belang van Duwo is erin gelegen dat zij niet lichtvaardig wordt blootgesteld aan voor haar ongewenste publiciteit waardoor haar eer en goede naam worden beschadigd. Welk van deze belangen, die in beginsel gelijkwaardig zijn, de doorslag behoort te geven, hangt af van de omstandigheden van het geval.

4.3. De drie belangrijkste bezwaren van Duwo zullen hierna achtereenvolgens worden behandeld.

Het verjagen en belagen van niet-studenten en het omzetten van huurcontracten

4.4. Duwo stelt dat zij niet bezig is met het verwijderen van huurders en dat er uitsluitend onderzoek wordt verricht naar de mogelijkheden om de doorstroming van huidige oud- en niet-studenten naar andere woonruimte te bevorderen. Zij wijst erop dat dit onderzoek in goed overleg met bewonersorganisaties zoals Duwoners en TU Delft plaatsvindt, en dat het campuscontract sinds 2006 een wettelijke basis heeft gekregen. De uitingen van [gedaagde] vinden derhalve geen steun in het feitencomplex, aldus Duwo.

4.5. In dit betoog kan Duwo niet worden gevolgd. [gedaagde] heeft een brief van Duwo van 28 november 2007 met als onderwerp “controle terechte bewoning studentencomplex” in het geding gebracht. Die brief is kennelijk aan huurders van studentencomplexen verstuurd. De brief bevat onder meer de volgende passages:

“Stichting Duwo voert een actief doorstromingsbeleid. Dit is erop gericht de complexen zoveel mogelijk en blijvend te bestemmen voor de huisvesting van studenten. Huurders die door afstuderen of studiestop niet meer staan ingeschreven bij een onderwijsinstelling, dienen plaats te maken voor (aankomende) studenten.

(...)

Graag willen wij van u weten of u nog als student staat ingeschreven..(..)..

(…)

Staat u als student ingeschreven in bovenbedoelde zin, dan zullen wij u benaderen met het aanbod om uw huidige huurovereenkomst om te zetten in een campuscontract. Zou u dat aanbod weigeren dan behoudt Duwo zich de mogelijkheid voor de huurovereenkomst op te zeggen en de beëindiging van de huurrelatie te vorderen op de grond dat u een redelijk aanbod tot het aangaan van een nieuwe huurovereenkomst ten onrechte weigert.

(…)

Indien u niet vóór 15 januari 2008 op deze brief reageert, gaan wij ervan uit dat u niet meer staat ingeschreven bij een onderwijsstelling. Stichting Duwo zal dan overgaan tot opzegging van de huurovereenkomst. U heeft dan in ieder geval nog zes maanden de tijd om een andere woning te vinden. Als u na opzegging niet toestemt in het aangaan van een campuscontract ..(…).. dan wel in beëindiging van de huurovereenkomst, dan behoudt Duwo zich de mogelijkheid voor om die beëindiging in rechte te vorderen. U kunt uiteraard ook zelf de huurovereenkomst door opzegging beëindigen.

(…)”

4.6. [gedaagde] heeft verder een aantal artikelen in het geding gebracht, waarin op deze brief van Duwo wordt gereageerd. Op 14 december 2007 is in het Delftse universiteitsblad Delta een artikel verschenen met de titel “Duwo dreigt oud-studenten met rechter”, waarin [vestigingsdirecteur], vestigingsdirecteur van Duwo in Delft, als volgt wordt geciteerd:

“Het is toch te zot voor woorden dat je al lang bent afgestudeerd, een baan hebt en de twintig, dertig of veertig bent gepasseerd en daar dan nog zit? Daarom hebben we mensen van dertig jaar of ouder deze brief gestuurd.”

4.7. Op 18 januari 2008 is in de Telegraaf een artikel verschenen met de titel “30-plussers bezetten studentenflats”, waarin de volgende passage is opgenomen:

“Studentenhuisvester Duwo is er helemaal klaar mee en wil dat deze huurders, onder wie zelfs 60-plussers, zo snel mogelijk hun biezen pakken. Duwo, die 8500 studentenkamers verhuurt, noemt het te zot voor woorden dat oud-studenten die vaak al lang een baan hebben, nog altijd in een zwaar gesubsidieerde woning vertoeven. “Zeker met zo’n schrijnend tekort aan studentenwoningen”, stelt vestigingsdirecteur [vestigingsdirecteur]. Zestig huurders van 30 jaar en ouder hebben van hem een pittige brief gekregen waarin met klem wordt gevraagd de verhuisdozen te pakken. Ongeveer de helft heeft inmiddels laten weten op zoek te gaan naar een andere woning. “Uiteindelijk moet de rest ook weg, desnoods met behulp van de rechter”, zegt [vestigingsdirecteur].”

4.8. Op 17 april 2008 is in het weekblad UT Nieuws van de Universiteit Twente een artikel verschenen met de titel “Met terugwerkende kracht op straat”, waarin onder andere de volgende passage is opgenomen:

“Bij de lokale studentenbond VSSD bestaat nog wel enig begrip voor Duwo. Toch vindt bestuurslid [bestuurslid] de maatregel “draconisch”. Volgens hem lost het probleem zich via de nieuwe huurders vanzelf op. “Door met nieuwe wetgeving oude huurrechten te beperken begeeft Duwo zich op een hellend vlak. Bewoners hebben nu eenmaal rechten.”

Maar [vestigingsdirecteur] is onverschrokken. “We hebben te maken met rare situaties: eerstejaars van 18 die een kamer krijgen en acuut willen verhuizen omdat ze op een gang zitten met buren van 45 en 51 jaar. Die mensen horen toch allang uit zo’n complex weg te zijn?” De actie blijft vooralsnog beperkt tot Delft. “Maar in de toekomst zijn ook andere steden aan de beurt.””

4.9. Gelet op deze citaten uit de brief van Duwo en de verschillende krantenartikelen vinden de uitlatingen van [gedaagde] steun in het feitenmateriaal. Duidelijk is dat [gedaagde] de handelwijze van Duwo als een maatschappelijke misstand beschouwt en dat hij haar, naar zijn mening onrechtvaardige, acties bij de lezers voor het voetlicht wil brengen. In het kader van de vrijheid van meningsuiting is het zijn goed recht om dit te doen, ook als hij daarbij uitlatingen gebruikt die ergeren. Het valt niet te ontkennen dat de toonzetting overdreven is, evenals de gebruikte bewoordingen (“belagen, marginaliseren, uit hun woningen jagen”), maar de keuze voor een dergelijke stijl kan [gedaagde] niet worden ontzegd, nu zijn verhaal niet ongefundeerd blijkt te zijn. Daar komt bij dat het artikel in Ad Valvas is geplaatst op de Opinie pagina, waar de lezer een opiniërend en soms ook emotioneel geladen artikel kan verwachten. Dat dit artikel bedoeld is om een persoonlijke mening over te brengen blijkt ook uit de eerste zin, die luidt “[gedaagde] is als bewoner boos op studentenhuisvester Duwo”. Uit de teksten van beide artikelen blijkt verder duidelijk dat het de bedoeling van [gedaagde] is geweest om door middel van overdrijven aandacht te vragen voor zijn standpunt. Er is op dit punt derhalve geen aanleiding voor toewijzing van de gevorderde voorziening.

Geld verdienen op de expats

4.10. Duwo stelt dat [gedaagde] onterecht suggereert dat sprake is van woekerprijzen bij de verhuur aan expats, alsmede dat de kern van zijn verhaal de onjuiste insinuatie behelst dat door de short-stay verhuur gewone huurders uit hun woningen zouden zijn verjaagd.

4.11. Niet valt in te zien dat de uitlatingen van [gedaagde] over de expats een beledigend of fundamenteel onjuist karakter hebben. [gedaagde] schrijft in het artikel in Ad Valvas dat Duwo de doelgroep expats bedient, en dat de huurprijzen van de als short-stay aangewezen woningen omhoog schieten. Verder beschrijft [gedaagde] de doelgroep in het artikel dat hij op zijn website heeft gepubliceerd op ironiserende wijze met de kenmerken dat ze genoegen nemen met weinig, lekker snel doorstromen en niet snel protesteren. Vaststaat dat Duwo aan expats verhuurt. Verder is onweersproken dat de huurprijzen voor expats hoger zijn dan voor de gemiddelde Nederlandse huurder, en kan als een feit van algemene bekendheid worden aangenomen dat het snel doorstromen inherent is aan het tijdelijke verblijf van expats in Nederland. Dat [gedaagde] met zijn ironische opmerkingen en met woordgebruik zoals “inpikken” de spot drijft met deze verhuuractiviteiten van Duwo leidt niet tot aantasting van haar eer en goede naam.

Voortrekken van familieleden

4.12. [gedaagde] heeft zijn uitlating uit het artikel in Ad Valvas, dat familieleden van personeelsleden van Dewo worden voorgetrokken bij de toewijzing van woningen, teruggenomen. In een in het geding gebracht artikel uit Ad Valvas van 3 april 2008 wordt [gedaagde] als volgt geciteerd: “Ik heb aanwijzingen dat het zo is, maar ik kan het niet juridisch hard maken.”

4.13. Ter zitting heeft [gedaagde] aangevoerd dat hij rechtstreeks van drie medebewoners heeft gehoord dat zij vanwege familiebanden of andere banden met Duwo voorrang zouden hebben gekregen, maar dat de desbetreffende personen daarover geen officiële mededelingen wensen te doen. Ter zitting heeft zijn medebewoner [medebewoner] verklaard dat het vijf jaar geleden normaal was om niet via de officiële kanalen een woning te verkrijgen, en dat er op dit moment in ieder geval drie mensen wonen die destijds niet via de wachtlijsten hun woning hebben verkregen. Bij de laatste woningverdelingen zouden er vier nieuwe huurders zijn gekomen die niet via de wachtlijsten op Woningnet en Studentenweb zijn toegelaten. In die groep zitten volgens hem onder anderen een ex-werknemer van Duwo en een bewoner die familielid is van een werknemer van Duwo.

4.14. Duwo voert hiertegen aan dat zij vijf jaar geleden niet betrokken was bij dit wooncomplex maar pas sinds de tweede helft van 2005 in Amsterdam opereert. Verder stelt zij dat er meer officiële kanalen voor toewijzing bestaan dan de door [gedaagde] genoemde Woningnet- en Studentenwebkanalen.

4.15. Dit is de meest ernstige beschuldiging aan het adres van Duwo, terwijl daarvoor te weinig steun is te vinden in de feiten. Het blijft bij een verhaal over niet met naam genoemde bewoners die er in ieder geval voor een deel al zaten toen Duwo nog geen verhuurder was. Die uitlating is in beginsel dan ook onrechtmatig. Nu de uitlating van [gedaagde] beperkt is tot een zin in het opiniërende artikel in Ad Valvas - “En als er eens een familielid van een personeelslid dakloos dreigt te worden, dan is ook een cursus bij de LOI goed genoeg om er het label ‘student’ op te plakken” - waarbij de neiging tot spot en forse overdrijving voor de gemiddelde lezer duidelijk is, en [gedaagde] in diverse artikelen zijn uitlating al heeft afgezwakt, valt echter niet te verwachten dat de bodemrechter een vordering tot rectificatie of schadevergoeding zal toewijzen. Een voorziening alleen op dit punt is dan ook niet op zijn plaats.

4.16. Het voorgaande betekent dat de gevraagde voorzieningen zullen worden geweigerd. Duwo zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [gedaagde] worden begroot op EUR 254,00 aan vast recht.

5. De beslissing

De voorzieningenrechter

5.1. weigert de gevorderde voorzieningen,

5.2. veroordeelt Duwo in de proceskosten, aan de zijde van [gedaagde] tot op heden begroot op EUR 254,00,

5.3. verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. A.J. Beukenhorst, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. M.E.B. Nyman, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 15 mei 2008.?


» Juridisch advies nodig? « advertorial

Heeft u een juridisch probleem of een zaak die u wilt voorleggen aan een gespecialiseerde jurist of advocaat ?

Neemt u dan gerust contact met ons op en laat uw zaak vrijblijvend beoordelen.



naar boven      |      zoeken      |      uitgebreid zoeken

Snel uitspraken zoeken en filteren

> per rechtsgebied > op datum > op instantie

Gerelateerde advocatenkantoren

Recente vacatures

Meer vacatures | Plaats vacature