2 Uitgangspunten en feiten

In deze uitspraak is aan de orde of het onderzoek van de psychiater van wie de medische verklaring bij het verzoekschrift voor een machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel is gevoegd, aan de in dat verband te stellen eisen voldoet als dit onderzoek via beeldbellen heeft plaatsgevonden.

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

(i) De burgemeester van de gemeente Heemstede heeft op 29 augustus 2023 op grond van art. 7:1 Wvggz ten aanzien van betrokkene een crisismaatregel genomen.

(ii) De officier van justitie heeft op 30 augustus 2023 verzocht om ten aanzien van betrokkene een machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel te verlenen.

(iii) Bij het verzoekschrift is op de voet van art. 7:7 lid 2 Wvggz onder meer de in het kader van de voorbereiding van de crisismaatregel afgegeven medische verklaring gevoegd van een onafhankelijke psychiater. Deze psychiater heeft de wijze van onderzoek als volgt toegelicht in de medische verklaring:

“Betrokkene is gezien door [arts 1], arts en [arts 2], arts. Betrokkene is via beeldbellen beoordeeld door [psychiater] (psychiater). Deze beoordeling wordt betrouwbaar geacht omdat tijdens beeldbellen goed te zien is aan betrokkene dat hij verwaarloosd is en hij daarbij een duidelijk psychotisch beeld laat zien passend bij drugsgebruik. Gezien het ernstige beeld dat hoofdzakelijk wordt veroorzaakt en onderhouden door drugsgebruik en het blijven gebruiken van drugs in bijzijn van onderzoekers (waarbij opbouw van onderliggende geladenheid en hiermee toename teloorgang en kans op agressie en lichamelijk letsel van hemzelf en van hulpverleners) werd onmiddellijke overplaatsing naar een instelling nodig geacht en is betrokkene door [psychiater] via beeldbellen beoordeeld. Een face-to-face beoordeling door [psychiater] zou 60min later pas kunnen plaatsvinden.”

De rechtbank heeft op grond van art. 7:8 Wvggz een machtiging verleend tot voortzetting van de crisismaatregel ten aanzien van betrokkene en bepaald dat deze machtiging geldt tot en met 22 september 2023. De rechtbank heeft, voor zover in cassatie van belang, het volgende overwogen:

“2.1. De advocaat heeft namens betrokkene aangevoerd dat de medische verklaring niet voldoet aan de eisen die de Hoge Raad daaraan stelt, omdat betrokkene niet persoonlijk is onderzocht door de onafhankelijke psychiater en onvoldoende [is] onderbouwd waarom voor een beoordeling via beeldbellen is gekozen. Zij verzoekt daarom primair om het verzoek af te wijzen.

De rechtbank verwerpt het verweer en overweegt daartoe als volgt. In beginsel moet een persoonlijk onderzoek van de onafhankelijke psychiater de basis zijn voor het opmaken van de medische verklaring. Dit is slechts anders indien dit redelijkerwijs niet of slechts beperkt mogelijk is, mede gelet op de belemmeringen die het spoedeisende karakter van een crisismaatregel met zich mee kan brengen. Er moet sprake zijn van een bijzondere omstandigheid en dat moet voldoende worden toegelicht. De crisisdienst was een dag eerder al langsgeweest en vond een opname toen niet noodzakelijk. Vervolgens hebben twee artsen [arts 1] en [arts 2] thuis bezocht om hem te beoordelen. Deze hebben vervolgens via een beeldverbinding de onafhankelijke [psychiater] betrokkene laten beoordelen. Als reden hiervoor geeft de onafhankelijke psychiater onder punt 6 van de medische verklaring aan dat betrokkene door aanhoudend drugsgebruik steeds meer geladen werd met risico op agressie incidenten en daardoor nog niet één uur kon worden gewacht op een face-to-face-beoordeling. Daarnaast moest betrokkene vanwege zijn toestandsbeeld en de gevaarlijke thuissituatie waarin hij verkeerde onmiddellijk opgenomen worden in een accommodatie. De moeder van betrokkene durfde niet langer in haar eigen woning te verblijven. Dat uit de politiemutatie van 29 augustus 2023 blijkt dat de crisisdienst niet meteen ter plaatse is gekomen voor de beoordeling zoals door de advocaat naar voren is gebracht, doet hier niet aan af. Het gaat om de situatie op het moment van de beoordeling en dat op dat moment ingrijpen noodzakelijk was om het ernstig nadeel verder te voorkomen. De onafhankelijke psychiater heeft met de door de artsen, door de moeder van betrokkene en door haarzelf verkregen informatie een goed beeld van de actuele gezondheidstoestand van betrokkene kunnen krijgen. Onder deze omstandigheden is het volgens de rechtbank gerechtvaardigd om een onderzoek voor een deel via beeldbellen te laten plaatsvinden. Ook is de rechtbank van oordeel dat voldoende is onderbouwd waarom onderzoek in fysieke aanwezigheid van de psychiater in dit specifieke geval niet verantwoord was.”