2 Uitgangspunten en feiten

2.1

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

(i) MFE heeft een procedure gevoerd tegen derden wegens afgebroken onderhandelingen, waarin haar vordering tot schadevergoeding is afgewezen.

(ii) MFE heeft zich gewend tot de advocaat, die werkzaam is bij Stibbe, met het verzoek te beoordelen of een procedure bij het EHRM kans van slagen zou hebben.

(iii) Stibbe heeft MFE bericht dat zij een klacht bij het EHRM “moderately likely to succeed” acht. MFE heeft Stibbe vervolgens opdracht gegeven een procedure bij het EHRM te starten.

(iv) Nadat de advocaat een verzoekschrift met ingevuld “Application Form” bij het EHRM had ingediend, heeft de griffier van het EHRM de advocaat bericht dat een aantal gegevens ten onrechte niet is ingevuld op het Application Form en dat het verzoek daarom niet in behandeling kan worden genomen door het EHRM.

(v) De advocaat heeft een nieuw verzoekschrift en Application Form bij het EHRM ingediend en heeft daarbij tevens bezwaar gemaakt tegen de hiervoor onder (iv) genoemde beslissing. Het EHRM heeft het tweede verzoek niet-ontvankelijk verklaard.

2.2

In deze procedure vordert MFE onder meer (i) een verklaring voor recht dat Stibbe toerekenbaar is tekortgeschoten bij de uitvoering van de werkzaamheden op grond van de tussen MFE en Stibbe gesloten overeenkomst van opdracht, (ii) veroordeling van Stibbe tot vergoeding van de door MFE geleden schade en (iii) veroordeling van Stibbe tot terugbetaling van reeds betaalde facturen en tot betaling van door MFE gemaakte kosten.

2.3

De rechtbank heeft de vorderingen (i) en (iii) toegewezen en vordering (ii) afgewezen.

2.4

In hoger beroep heeft [eiseres] een ‘akte schorsing rechtsgeding (art. 225 Rv)’ genomen. Hierin heeft [eiseres] onder meer aangevoerd dat zij, op grond van een met MFE gesloten overeenkomst van procesfinanciering, pandhouder is van de vorderingen van MFE op Stibbe c.s. die het onderwerp zijn van de onderhavige procedure, dat [eiseres] van dit pandrecht mededeling heeft gedaan aan Stibbe c.s. en dat daarmee de bevoegdheid om in rechte nakoming van de vordering te eisen en betalingen in ontvangst te nemen, op grond van art. 3:246 lid 1 BW op [eiseres] is overgegaan. Volgens [eiseres] is zij daarom bevoegd via schorsing en hervatting van de procedure (art. 225 lid 1, aanhef en onder c, Rv in verbinding met art. 227 Rv) de positie van MFE in de procedure over te nemen, waarbij [eiseres] de formele procespartij wordt en MFE de materiële procespartij blijft.

MFE heeft zich verzet tegen de door [eiseres] ingeroepen schorsing en hervatting van de procedure. In dat verband heeft MFE onder meer betwist dat [eiseres] een pandrecht heeft op de vordering van MFE die inzet is van de procedure, op de grond dat MFE de overeenkomst van procesfinanciering heeft opgezegd. Voorts heeft MFE aangevoerd dat ook als [eiseres] wel een pandrecht op deze vordering zou hebben, de eigen positie van MFE als pandgever eraan in de weg staat dat [eiseres] als pandhouder via schorsing en hervatting de reeds lopende procedure van MFE kan overnemen.

2.5

Het hof heeft geoordeeld dat [eiseres] op een ontoereikende grond de schorsing van het geding heeft ingeroepen en dat de procedure op naam van MFE zal worden voortgezet. Hiertoe heeft het hof als volgt overwogen:

“Procesbevoegdheid van de pandhouder

2.6.

Kern van de stellingen van [eiseres] is [dat] zij na de mededeling van het pandrecht zowel exclusief inningsbevoegd als procesbevoegd is geworden, zodat zij de procedure kan schorsen en deze vervolgens op eigen naam als formele procespartij kan hervatten.

2.7.

Het hof overweegt het volgende. Het inroepen van een grond voor schorsing en een hervatting op de voet van de artikelen 225 en 227 Rv hebben tot doel te bewerkstelligen dat iemand in plaats van een ander partij wordt in het geding. In dit geval is artikel 225 lid sub c Rv aan de orde: volgens [eiseres] zijn door de mededeling van het pandrecht de betrekkingen waarin MFE het geding voerde opgehouden te bestaan, omdat deze zijn overgegaan op [eiseres].

2.8.

[eiseres] stelt terecht dat de mededeling van een pandrecht tot gevolg heeft dat de pandhouder irmingsbevoegdheid wordt. De pandhouder is bevoegd in en buiten rechte nakoming van de vordering te eisen en betalingen in ontvangst te nemen. Na die mededeling is de pandhouder ook bevoegd tot opzegging wanneer de vordering niet opeisbaar is, maar door opzegging opeisbaar kan worden gemaakt (artikel 3:246 lid 2 BW). Dit alles laat echter onverlet dat door een verpanding slechts een beperkt recht op een vordering wordt verkregen. Niet alle aan de vordering verbonden schuldeisersbevoegdheden gaan zonder meer over op de beperkt gerechtigde. De wet kent aan de pandhouder geen andere dan de hiervoor genoemde schuldeisersbevoegdheden met betrekking tot de vordering toe, zodat moet worden aangenomen dat andere bevoegdheden bij de pandgever blijven rusten. De pandgever blijft bevoegd handelingen te verrichten zoals het verlenen van kwijtschelding, het treffen van een afbetalingsregeling en het omzetten van de vordering tot nakoming in een vordering tot schadevergoeding. Verder blijft de pandgever bevoegd tot ontbinding en beëindiging van de overeenkomst waaruit de vordering voortspruit, hetgeen eveneens gevolgen voor de vordering heeft of kan hebben (zie HR 21 februari 2014, ECLI:NL:HR:2014:415).

2.9.

Uit dit arrest van de Hoge Raad volgt dat deze wettelijke regeling berust op een bewuste keuze van de wetgever, waaraan ten grondslag ligt dat de genoemde bevoegdheden bij de pandgever behoren te blijven, omdat deze zijn rechten en belangen diepgaand treffen en de pandhouder slechts in het verpande is geïnteresseerd, voor zover dit hem verhaal voor zijn vordering waarborgt. De pandgever kan immers groot belang erbij hebben om in de verhouding tot zijn schuldenaar of contractuele wederpartij bedoelde bevoegdheden te kunnen uitoefenen en daarvoor niet afhankelijk te zijn van de toestemming van de pandhouder of een machtiging van de kantonrechter (vgl. artikel 3:246 lid 4 BW). De wetgever heeft de pandhouder voldoende beschermd geacht tegen benadeling in het belang dat hij bij het verpande heeft door de mogelijkheid de desbetreffende rechtshandeling te vernietigen op de voet van artikel 3:45 BW.

2.10.

Het voorgaande betekent dat op grond van de stelling van [eiseres] dat de vordering van MFE op Stibbe c.s. aan haar is verpand en zij van dat pandrecht mededeling heeft gedaan, niet kan worden aangenomen dat de betrekkingen waarin MFE het geding voerde zijn opgehouden te bestaan, dan wel dat die betrekkingen geheel op [eiseres] zijn overgegaan. Voor de beëindiging van de betrekkingen waarin MFE het geding voerde is onvoldoende dat [eiseres] als pandhouder bevoegd is geworden om in en buiten rechte nakoming van de vordering te eisen en betalingen in ontvangst te nemen. De (beheers)bevoegdheden die bij de pandgever blijven rusten, staan eraan in de weg dat [eiseres] als pandhouder op de voet van de artikelen 225 en 227 Rv exclusief en met algehele terzijdestelling van MFE de procespositie van MFE in het geding kan overnemen.

2.11.

Het goederenrecht heeft een gesloten systeem. De wettelijke regeling van het pandrecht is niet van regelend recht. [eiseres] en MFE kunnen daarom niet zelf bij overeenkomst en met goederenrechtelijke werking (tegenover derden) de bevoegdheden van de pandhouder bepalen. De hiervoor weergeven wettelijke regeling is in zoverre van dwingende aard. Het hof gaat daarom voorbij aan de – door MFE overigens betwiste – subsidiaire stelling van [eiseres] die erop neerkomt dat zij in de pandakte voor zichzelf heeft bedongen dat zij – met uitsluiting van de pandgever – schuldeisersbevoegdheden die volgens de Hoge Raad bij de pandgever blijven berusten kan uitoefenen.

Geen rechtsgeldige grond voor schorsing

2.12.

Het voorgaande leidt tot de conclusie dat de ingeroepen grond voor schorsing niet toereikend is om te kunnen aannemen dat de rechtsbetrekking waarin MFE het geding voerde is opgehouden, zodat de aanzegging tot schorsing niet geldig is gedaan. (…)”