2 Beoordeling van het cassatiemiddel

2.1

Het cassatiemiddel klaagt dat de bewezenverklaring ten aanzien van het medeplegen ontoereikend is gemotiveerd. Het voert daartoe aan dat, mede in het licht van de onschuldspresumptie, de door het hof bij de bewijsvoering betrokken feiten waarvan de verdachte onherroepelijk is vrijgesproken niet redengevend (kunnen) zijn voor de bewezenverklaring.

2.2.1

De politierechter heeft in eerste aanleg de verdachte - kort gezegd - vrijgesproken van de tenlastegelegde oplichtingen van [betrokkene 2], [betrokkene 3], [betrokkene 4] en [betrokkene 5] en is tot een bewezenverklaring gekomen van de aan de verdachte tenlastegelegde oplichting van [betrokkene 1].

2.2.2

Naar aanleiding van het daartegen onbeperkt ingestelde hoger beroep van de verdachte, heeft het hof het volgende overwogen:

“Het hoger beroep van de verdachte is onbeperkt ingesteld en richt zich aldus mede tegen de vrijspraak door de politierechter van - kort gezegd - de ten laste gelegde oplichtingen van de navolgende personen: [betrokkene 2], [betrokkene 3], [betrokkene 4] en [betrokkene 5]. Het hof is van oordeel dat dit beschermde vrijspraken zijn.

Gelet op het bepaalde in artikel 404, eerste lid, van het Wetboek van Strafvordering staat voor een verdachte geen hoger beroep open tegen een vrijspraak. Het hof zal de verdachte daarom niet-ontvankelijk verklaren in zijn hoger beroep voor zover dit hiertegen is gericht.

Al hetgeen hierna wordt overwogen heeft uitsluitend betrekking op dat gedeelte van het beroepen vonnis dat aan het oordeel van het hof is onderworpen.”

2.2.3

Verder heeft het hof het vonnis van de rechtbank voor het overige vernietigd en ten laste van de verdachte bewezenverklaard dat:

“hij in de periode van 24 juni 2016 tot en met 1 juli 2016 in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer (onbekend gebleven) anderen, met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door het aannemen van een valse naam en een valse hoedanigheid en door listige kunstgrepen,

[betrokkene 1] heeft bewogen tot de afgifte van een horloge (Rolex Deep Sea Blue Black 116660, serienummer [001]),

door zich voor te doen als bonafide koper van dat horloge, waarbij hij, verdachte en zijn mededader(s),

- onder een valse naam contact heeft/hebben opgenomen met die voornoemde persoon en,

- een nep/valse betalingsapp heeft/hebben geïnstalleerd op zijn/hun telefoon en,

- een valse, althans een andere dan de naam van verdachte en zijn mededader(s), te weten [betrokkene 6] en [betrokkene 7] heeft/hebben gebruikt ten tijde van de koop en in die betalingsapp en,

- een vals of niet bestaand rekeningnummer heeft/hebben gebruikt in die app en,

- (vervolgens) die nep/valse betalingsapp heeft/hebben getoond aan die voornoemde persoon en,

- (vervolgens) in die nep/valse betalingsapp het verschuldigde bedrag (11.750,00 euro) heeft/hebben ingevoerd en,

- (vervolgens) die genoemde persoon heeft/hebben getoond dat het verschuldigde bedrag werd afgeschreven van de valse of niet bestaande rekening,

waardoor voornoemde [betrokkene 1] werd bewogen tot bovenomschreven afgifte.”

2.2.4

Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:

“1. Het proces-verbaal relaas d.d. 25 juli 2017 (pg. 07-13 politiedossier), voor zover inhoudende als relaas van verbalisanten [verbalisant 5] en [verbalisant 6]:

AANLEIDING ONDERZOEK

In de periode 24 juni 2016 tot en met 1 juli 2016 heeft in Nederland op vijf locaties een oplichting plaats gevonden met een soortgelijke modus operandi. De aangevers hadden allen een duur horloge van het merk Cartier of Rolex aangeboden via handelsites op internet en werden vervolgens benaderd door een man die dit horloge van hen wilde kopen. Bij de afspraak is er betaald voor het horloge middels een valse ING -app op een smartphone. Tussen de vijf aangiftes zijn meerdere overeenkomsten. Het betreft meerdere daders.

INBESLAGNAME

Bij de aanhouding van verdachte [betrokkene 8] is onder verdachte inbeslaggenomen ter waarheidsvinding:

- rijbewijs nummer [002] op naam van [betrokkene 9], [geboortedatum]-1997 - 1574781

- telefoon Samsung S5 - 1574779

RIJBEWIJS [betrokkene 9]

Tijdens de fouillering bleek de verdachte [betrokkene 8] een rijbewijs op naam van [betrokkene 9] bij zich te hebben. Hetzelfde rijbewijs dat eerder getoond was aan aangever [betrokkene 3] op 29 juni 2016.

SAMSUNG TELEFOON

Op 1 augustus 2016 werd de inbeslaggenomen telefoon van het merk Samsung (1574779) aan de digitale recherche aangeboden voor onderzoek. Op de telefoon werd een betaalapp aangetroffen die een op de ING-betaal gelijkende omgeving toont. Men kan in de app een overschrijving doen waarna het lijkt dat de overschrijving van de rekening wordt afgeschreven. Dit gebeurt niet in werkelijkheid, omdat de gegevens in de app onveranderbaar zijn. De app maakt geen daadwerkelijke verbinding en toont geen actuele gegevens. De app is zodanig ingericht dat deze bij een derde partij de indruk kan wekken dat er een legitieme overschrijving plaats gevonden heeft.

De gegevens op de inbeslaggenomen telefoon van het merk Samsung (1574779) zijn onderzocht. De gegevens stonden op de telefoon zelf en niet op de simkaart. Vermoedelijk zijn er meerdere simkaarten gebruikt in de telefoon. Op de telefoon stond geen betaalapplicatie waarmee daadwerkelijk geld overgemaakt kon worden. Uit de gegevens bleek dat er door de gebruiker van de telefoon op 23 juni 2016 contact is gelegd met [telefoonnummer 3], aangever [betrokkene 4].

Op 28 juni 2016 wordt er door de gebruiker van de telefoon contact gelegd met [telefoonnummer 1], aangever [betrokkene 5]. Op 29 juni 2016 wordt er door de gebruiker van de telefoon contact gelegd met [telefoonnummer 2], aangever [betrokkene 3]. Op 1 juli 2016 is er door de gebruiker van de telefoon een email gestuurd naar [betrokkene 10], moeder van aangever [betrokkene 1] met een screenshot van een overschrijving.

2. Het proces-verbaal van verdenking d.d. 3 juni 2017 (pg. 31-35 politiedossier), voor zover inhoudende als relaas van verbalisant [verbalisant 6]:

Opsporingsonderzoek contra de verdachte:

Achternaam: [betrokkene 8]

Voornamen: [betrokkene 8]

Geboren: [geboortedatum] 1991

Geboorteplaats: [geboorteplaats]

De verdenking blijkt uit het volgende:

In de periode 24 juni 2016 tot en met 1 juli 2016 heeft in Nederland op vijf locaties een oplichting plaats gevonden met een soortgelijke modus operandi. De aangevers hadden allen een duur horloge van het merk Cartier of Rolex aangeboden via handelsites op internet en werden vervolgens benaderd door een man die dit horloge van hen wilde kopen. Bij de afspraak is er betaald voor het horloge middels een valse ING-app op een smartphone. Tussen de vijf aangiftes zijn meerdere overeenkomsten. Het betreft meerdere daders. Hierop is een onderzoek ingesteld.

3. Het proces-verbaal van aangifte d.d. 30 september 2016 (pg. 80-82 politiedossier), voor zover inhoudende als relaas van verbalisant [verbalisant 1]:

Op 30 juni 2016 te 13:40 uur, is door mij de middels internet gedane aangifte, in het politiebureau, Nationale Politie, Hoofdstraat Driebergen-Rijsenburg, verwerkt tot een proces-verbaal.

De aangever gaf op te zijn:

Achternaam: [betrokkene 4]

Voornamen: [betrokkene 4]

Geboren: [geboortedatum] 1979

Adres: [a-straat 1]

Postcode plaats: [postcode] [plaats]

Hij deed aangifte en verklaarde het volgende over het in de aanhef vermelde incident, dat plaatsvond op de [a-straat 1] te [plaats], op vrijdag 24 juni 2016 te 15:03 uur:

Heb contact met iemand die mijn Rolex wou kopen, na wat bellen en appen kwam hij op de afgesproken plaats.

Ik wou een foto van de overschrijving maken (was gebeurd met mobiel bankieren). En deze mocht ik na wat stribbelingen maken, en de betaling ging via ING en bij bij&af stond netjes ‑ €5.050,-. Dus ik heb hem laten gaan in goed vertrouwen en nu ben ik dus mijn Rolex en mijn geld kwijt, en naar mijn inziens heeft hij de ING app nagemaakt om zo mensen op te lichten. Hij kwam aan in een BMW X. met het kenteken [kenteken].

Wederpartij:

Betalingsaccountgegevens:

Type account: BANK

Naam rekeninghouder: [betrokkene 6]

Rekeningnummer: [003]

Aan niemand werd het recht of de toestemming gegeven tot het plegen van het feit.

4. Het proces-verbaal van bevindingen d.d. 16 september 2016 (pg. 83 politiedossier), voor zover inhoudende als relaas van verbalisant [verbalisant 5]:

Naar aanleiding van het onderzoek naar de daders van de oplichting BVH nummer P120002016169716 ben ik, verbalisant, via de aangever [betrokkene 3] in contact gekomen met betrokkene [betrokkene 4] (geboren [geboortedatum] 1979).

Ik ontving van [betrokkene 4] deze e-mail met bijbehorende foto's:

Ik ben via marktplaats in contact met deze oplichters gekomen, na een telefoongesprek en wat whatsappjes hebben we afgesproken. De afspraak vond plaats op 24 Juni (hof: 2016). Ze kwamen met een BMW X (zie foto 1) Na wat controle heeft de dikke blonde man mij betaald met waarschijnlijk een nep app van de ING (zie foto 2) de getinte jongen aan tafel met korte broek was de chauffeur (zie foto 3). Na inspectie stond er bij Bij & Af netjes € 75.050,- afgeschreven (zie foto 4 en 5).

Dus heb het horloge meegeven, maar maandag stond er nog niks op mijn rekening en het nummer waarmee ze belden was niet meer in gebruik. Ik heb toen meteen aangifte gedaan.

Ik stuur hierbij ook een foto toe van mijn gestolen Rolex Explorer 11 die mee is genomen door de oplichters (foto 6).

5. Bijgaande als bijlage bij het hiervoor genoemde proces-verbaal van bevindingen d.d. 16 september 2016 (pg. 83 politiedossier), gevoegde foto’s (pg. 84-88):

(pg. 84 politiedossier)

[003] (het hof begrijpt een deel van een rekeningnummer) 139.073,4

[betrokkene 4] - 5.050,00

(het hof begrijpt: het bedrag dat aangever [betrokkene 4] overmaakt via de ING-betalingsapp)

chrijvng/mededeling (het hof begrijpt: Omschrijving/medeling)

[betrokkene 4]

0378910124 (het hof begrijpt: te zien is een gedeelte van het rekeningnummer van aangever [betrokkene 4])

Rolex

(pg. 85 politiedossier)

Te zien is een gedeelte van een mobiele telefoon met bovenaan het opschrift “MSUNG” (het hof begrijpt: voluit SAMSUNG).

6. Een Afschrift van aangifte (pg. 89-91 politiedossier), voor zover inhoudende dat [betrokkene 2] op 29 juni 2016 aangifte heeft gedaan van fraude met online handel, welke fraude heeft plaatsgevonden te [plaats] in Nederland op 26 juni 2016:

Achternaam: [betrokkene 2]

Voornamen: [betrokkene 2]

Woonadres: [b-straat 1], [plaats]

Omschrijving voorval:

Afgelopen 26 juni 2016 om 19.00 uur waren de kopers (2 mannen) bij mij thuis naar mijn horloge komen kijken. (Een van hen noemde zichzelf [betrokkene 11]) hij heeft naast mij op zijn mobiele tlf (het hof begrijpt: telefoon) de INGBank app geopend en het bedrag overgemaakt. Ik heb 2 x het rekeningnummer goed gecontroleerd en ook gezien dat het bedrag van zijn saldo is gehaald en dat het er ook daadwerkelijk af bij stond. Ik heb een foto van zijn auto en kenteken gemaakt. Op de foto is te zien dat er met de kenteken is gesjoemeld. Het geld is nooit bij mij aangekomen.

HORLOGE: Merk ROLEX Type SUBMARINE G834382

Het kenteken is [kenteken] op de foto lijkt het net [kenteken].

Ik doe aangifte van oplichting. Aan niemand werd het recht of de toestemming gegeven tot het plegen van het feit.

7. Het proces-verbaal van aangifte d.d. 8 juli 2016 (pg. 97-99 politiedossier), voor zover inhoudende als verklaring van aangever [betrokkene 5]:

Ik doe aangifte van oplichting op Marktplaats.nl. Ik bood mijn Cartier-dameshorloge te koop aan voor 7000 euro. Ik kreeg een reactie van een jongen die zichzelf [betrokkene 12] noemde. Ik vertelde hem dat ik beschikbaar was op 30 juni 2016. Ik nodigde hem thuis uit. We kwamen uit op een bedrag voor 6750 euro. Hij wilde bij ons thuis direct het geld via internet overmaken, waar we bij waren. Hij wilde dit op zijn telefoon doen, via zijn ING-app. Ik keek met hem mee dat hij dit deze overschrijving deed. Ik heb zelfs nog zijn telefoon in mijn handen gehad om alles te checken. Ik heb alles nog geverifieerd, kon zelfs meekijken hoeveel saldo hij had. Ik zag zijn saldo in mindering komen op zijn ING-app. Mijn man bekeek meteen bij ons of het bedrag was bijgeschreven op onze rekening, maar dit was niet zo. Ik heb hem daarna het horloge meegegeven en ben met hem meegelopen naar zijn auto, een zwarte BMW X5. Het geld kwam alleen maar niet op onze rekening.

Ik kan het horloge als volgt omschrijven:

dameshorloge, merk Cartier, type 18K 1660, registratienummer [005], witgoud, witgoude band, diamanten bretzel, briljante in knop, Panthere/Santos uitvoering.

Aan niemand werd het recht of de toestemming gegeven tot het plegen van het feit.

8. Het proces-verbaal van aangifte d.d. 2 juli 2016 (pg. 101-110 politiedossier), voor zover inhoudende als verklaring van aangever [betrokkene 3]:

Ik heb via marktplaats een Rolex horloge aangeboden. 29 juni 2016 omstreeks 16:00 uur is er via de telefoon contact met mij opgenomen door een man die zich [betrokkene 9] noemde. Er werd een afspraak gemaakt voor die avond. We spraken rond 21:00 uur. Ik vroeg 2.500,00 euro voor het horloge. Hij vroeg of ik er mee akkoord ging dat zij ter plaatse via de bank het geldbedrag zouden overmaken. Ik ging akkoord met deze betalingswijze. Op 29 juni omstreeks 21:30 uur kwam die man, [betrokkene 9], langs samen met nog een man die zich [betrokkene 6] noemde. Ze kwamen aangereden in een zwarte BMW X5 met het kenteken [kenteken]. Later zag ik op een foto van nog een gedupeerde dat het kenteken gemanipuleerd was. De laatste letter was eigenlijk een […], er was een […] van gemaakt. Het juiste kenteken moet dus [kenteken] zijn.

Ik heb een kopie van het rijbewijs van [betrokkene 9] gemaakt. Daarop stonden de volgende gegevens: [betrokkene 9], geboortedatum [geboortedatum]-1997, rijbewijsnummer: [002].

De andere persoon die erbij was, [betrokkene 6], heeft betaald via de telefoon. Hij liet mij zijn bankrekening zien via zijn telefoon. Ik zag dat er een bedrag van 138.000,00 euro op de rekening stond. Ik zag dat hij een overboeking deed naar mijn bankrekeningnummer van de ING Bank.

De heren, [betrokkene 9] en [betrokkene 6] hebben het horloge meegenomen. Omdat het geld niet meer op mijn bankrekening is bij geschreven heb ik met de ING bank contact opgenomen. Zij vertelden aan mij dat het bankrekeningnummer en de naam niet overeen kwamen.

Het gaat om de volgende horloge:

Merk Rolex, type Date Just.

Aan niemand werd het recht of de toestemming gegeven tot het plegen van het feit.

9. Het proces-verbaal van verhoor aangever d.d. 17 juli 2016 (pg. 134-137 politiedossier), voor zover inhoudende als verklaring van aangever [betrokkene 3]:

De andere persoon, [betrokkene 6], wilde het bedrag van 2.500 euro overmaken via een app op zijn telefoon. Hij liet mij de bankrekening op zijn telefoon zien. Ik zag dat er 138.000 euro op zijn rekening stond. Ik zag dat hij het bedrag van 2.500 euro overmaakte, het was toen net iets na 22.00 uur. Omstreeks 22.15 uur zijn beide personen in hun BMW weer vertrokken. De volgende dag keek ik op mijn rekening en zag ik dat het geld niet was overgemaakt. Ik heb contact opgenomen met de bank. Het rekeningnummer en naam kwamen niet met elkaar overeen. Ik kwam er achter dat ik was opgelicht.

10. Het proces-verbaal van aangifte d.d. 18 juli 2016 (pg. 111-114 politiedossier), voor zover inhoudende als verklaring van aangever [betrokkene 1]:

Ik wilde mijn Rolex horloge verkopen. Het horloge betrof een Rolex Deep Sea Blue Black. Om het horloge te verkopen heb ik het horloge aangeboden op Marktplaats. Op 30 juni 2016 werd ik gebeld dat er iemand interesse had. Via de telefoon hebben we over de prijs onderhandeld en we waren 11.750 euro overeen gekomen. Ik heb op een gegeven moment een bericht gestuurd naar het nummer met het adres waar we de transactie konden doen. Dit is op het adres van mijn moeder, [e-straat 1] te [plaats]. Hier hangen namelijk beveiligingscamera's.

Op 1 juli 2016 kwamen er twee heren aan de deur van het huis van mijn moeder. Een van de heren heeft de Rolex goed bekeken en de nummers gecontroleerd. Hij gaf aan dat alles goed was en dat hij het horloge wilde hebben. Ik heb hem hierop verzocht het geld over te maken voor het horloge. Ik zag dat de man een telefoon te voorschijn haalde met daarop een app van de ING.

Ik zag dat de man de gegevens invoerde en het geld over maakte.

Ik heb hierop het horloge meegegeven.

Op 1 juli 2016 omstreeks 22.00 uur stond het geld nog niet op de rekening. Kennelijk hebben de mannen mij middels een valse ING app belazerd. Ik denk dat de mannen nooit voornemens zijn geweest om te betalen.

Ik zag dat de mannen met een BMW X5, zwart van kleur aan kwamen rijden. Ik zag dat het kenteken [kenteken] was.

Man 1 verklaarde dat hij [betrokkene 7] heette en dat hij van Turkse afkomst was.

Ik heb goede camerabeelden van de beide heren, die zal ik op een later tijdstip langs brengen zodat u die bij het dossier kan voegen. De screenshots die ik gemaakt heb mag u wel al vast bijvoegen. Ze zijn alleen niet van al te beste kwaliteit.

Categorie omschrijving : Horloges/Klokken

Object : horloge

Aantal/eenheid : 1 St

Merk/type : Rolex 116660

Serienummer : [001]

Bijzonderheden : Deep Sea Blue Black

11. Het proces-verbaal van aangifte d.d. 29 juli 2016 (pg. 115-117 politiedossier), voor zover inhoudende als relaas van verbalisant [verbalisant 2] en de als bijlagen bij het hiervoor genoemde proces-verbaal gevoegde foto's (pg. 118-122):

(pg. 118 politiedossier)

[betrokkene 6]

[003] 112.858,44

1 juli

[betrokkene 10] -11.750,00

Naam/Omschrijving/Mededeling

Naam: [betrokkene 10]

IBAN:[006]

Omschrijving:

Datum

1 juli 2016

Tegenrekening

[006]

Mutatiesoort

Internetbankieren

12. Een overeenkomst huurauto d.d. 17 juni 2016 (pg. 68 politiedossier):

Overeenkomst Huurauto

Bedrijf:

[betrokkene 13]

[c-straat 1]

[plaats]

(hierna te noemen gebruiker)

En

[A]

[d-straat 1]

[plaats]

(hierna te noemen autobedrijf)

Komen het volgende overeen:

Het autobedrijf draagt aan de gebruiker over het voertuig:

Model: X5

Kenteken: [kenteken]

Van: 17-06-2016 Tot: 03-07-2016

Datum/handtekening (klant): 17-06-2016 [handtekening]

Datum/handtekening (bedrijf): 17-06-2016 [handtekening]

13. Het proces-verbaal Herkenning persoon door opsporingsambtenaar d.d. 15 november 2016 (pg. 42-45 politiedossier), voor zover inhoudende als relaas van verbalisant [verbalisant 3]:

Op 9 november 2016 zag ik een aandachtvestiging van Opsporing Verzocht, waarin videobeelden werden getoond van personen en de volgende informatie werd gegeven: (...) “Signalement

In [plaats] werden de mannen vastgelegd. De eerste heeft een flinke baard, de tweede een wat kortere.”

De persoon op de linker foto herken ik als:

Achternaam: [verdachte]

Voornamen: [verdachte]

Geboren: [geboortedatum] 1998

Ik, verbalisant, ken de bovengenoemde persoon ambtshalve.

Deze man woont in mijn wijk. Als wijkagent heb ik met enige regelmaat contact met deze man wanneer ik hem spreek op straat.

Ik herken de man aan zijn smaller postuur, zijn hoofd, haardracht en kleur, baardje en zijn houding.

Ik herkende de persoon onmiddellijk toen ik de videobeelden zag. Over zijn identiteit was mij door anderen geen informatie verstrekt.

14. Het proces-verbaal van bevindingen d.d. 2 augustus 2016 (pg. 123 politiedossier), voor zover inhoudende als relaas van verbalisant [verbalisant 4]:

In verband met de aangifte met betrekking tot oplichting heb ik verbalisant de bij de aangifte afgegeven USB stick uitgelezen en een aantal prints gemaakt die bij dit proces-verbaal worden gevoegd. De pleegdatum is vrijdag 1 juli 2016.

Een tweetal mannen heeft, na een afspraak gemaakt te hebben met aangever, [betrokkene 1], een afspraak gemaakt in verband met de koop van een door [betrokkene 1] op Marktplaats aangeboden Rolex Deep Sea Blue Black horloge.

Nadat een van de mannen aangaf het horloge te willen kopen heeft hij via een ING app het afgesproken bedrag van 11.750,00 euro overgemaakt naar de bankrekening van de moeder van aangever [betrokkene 1], [006] t.n.v. [betrokkene 10]. Het geld is echter niet bij geschreven op eerdergenoemd bankrekeningnummer.

De bewakingscamera staat gericht op de oprit en de voordeur van de woning van de moeder van aangever [betrokkene 1] op het adres [e-straat 1], [plaats].”

2.2.5

Het hof heeft ten aanzien van de bewezenverklaring onder meer het volgende overwogen:

“Het hof is met de politierechter van oordeel dat de verdachte samen met een of meer onbekend gebleven personen betrokken is geweest bij de oplichting van aangever [betrokkene 1]. (...) Uit de beelden blijkt ook dat er bij de oplichting ten minste twee mannen, waaronder verdachte, betrokken waren. Dit volgt ook uit de aangifte. De politierechter acht om die reden medeplegen van oplichting met onbekend gebleven medeverdachte(n) wettig en overtuigend bewezen. Het hof neemt deze overweging van de politierechter over en maakt die tot de zijne.

(...)

Het hof overweegt ten aanzien van het verweer over medeplegen het volgende.

Uit het voorhanden zijnde dossier volgt dat er in de periode van 24 juni 2016 tot en met 1 juli 2016 in totaal vijf personen voor forse bedragen zijn opgelicht bij de verkoop van hun dure horloges via Marktplaats (pagina’s 07, 31-35 politiedossier). Daarbij is door de ‘koper’ telkens gebruik gemaakt van een valse ING-betalingsapp (pagina’s 80-81, 89, 98, 101-102, 111-112 politiedossier). Uit het procesdossier volgt dat er sprake is van een samenwerkingsverband van wisselende personen die tot oogmerk hebben om bezitters van een Rolex of een ander duur horloge op te lichten. Hierbij is gebruik gemaakt van eenzelfde modus operandi: de daders hebben telkens contact gezocht met de verkopers van dure horloges met gebruikmaking van een valse naam en hebben zich gelegitimeerd met een valse legitimatie (pagina’s 31-35, 80-81, 89, 98, 101-102, 111-112 politiedossier). Zij hebben bij de betaling telkens gebruik gemaakt van een valse ING-betalingsapp die geïnstalleerd was op een Samsung S5 (pagina’s 34-35, 85 politiedossier), waarbij met rekeningnummer [003] op naam van [betrokkene 6] geld overgemaakt zou worden naar de verkoper (pagina’s 81, 83-85, 102, 118, 134 politiedossier). Het geld werd echter nooit gestort op de rekening van de verkoper. Ook is telkens door de daders gebruik gemaakt van een gehuurde BMW X5 met kenteken [kenteken] (pagina’s 69-70, 80-81, 90, 98, 101-102, 112 politiedossier). Naar het oordeel van het hof is er sprake van een professionele werkwijze, gelet op de voorbereidingen en de identieke wijze van handelen. Gelet op de voormelde werkwijze staat voor het hof vast dat alle deelnemers aan het samenwerkingsverband op de hoogte waren van deze handelwijze en is de verdachte naar het oordeel van het hof één van de deelnemers aan dit samenwerkingsverband.

Op grond van het voorgaande is het hof van oordeel dat de voor medeplegen vereiste voldoende nauwe en bewuste samenwerking tussen de verdachte en de mededaders is komen vast te staan. Hoewel geen sprake is van een samenwerkingsverband dat telkens in dezelfde samenstelling opereert, is het hof van oordeel dat de bijdrage van verdachte aan het ten laste gelegde, zoals die uit de bewijsmiddelen naar voren komt, van zodanig gewicht is dat deze kan worden aangemerkt als medeplegen. Daarmee acht het hof het ten laste gelegde medeplegen bewezen en verwerpt het hof het verweer van de verdediging in al zijn onderdelen.”

2.3

Uit de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens volgt dat indien de verdachte onherroepelijk is vrijgesproken, een rechter die een beslissing neemt over de gewezen verdachte zich niet mag baseren op “suspicions regarding an accused’s innocence” en dat de motivering van een rechterlijke beslissing niet “in substance (...) a determination of the guilt of the former accused” mag inhouden (vgl. HR 25 september 2020, ECLI:NL:HR:2020:1526, rechtsoverweging 2.12).

2.4

Blijkens zijn hiervoor onder 2.2.5 weergegeven overwegingen heeft het hof bij zijn oordeel dat sprake is van het medeplegen van - kort gezegd - oplichting van [betrokkene 1] in aanmerking genomen dat de verdachte één van de twee mannen was met wie [betrokkene 1] aan de deur van het huis van diens moeder heeft gesproken. Uit de in dat verband gebruikte bewijsmiddelen blijkt echter niet op welke manier de verdachte - afgezien van zijn aanwezigheid - aan die bewezenverklaarde oplichting heeft bijgedragen. Ook als in aanmerking wordt genomen hoe de oplichting heeft plaatsgevonden in vier andere (soortgelijke) gevallen die in de bewijsvoering aan de orde komen, is het oordeel van het hof op dit punt niet toereikend gemotiveerd, omdat ook uit de werkwijze in die gevallen ‑ ten aanzien waarvan de verdachte is vrijgesproken en waarvan ook in het licht van wat onder 2.3 is overwogen niet kan worden aangenomen dat de verdachte daarbij toch betrokken was - niet valt af te leiden wat het gewicht was van de intellectuele of materiële bijdrage van de verdachte aan de bewezenverklaarde oplichting.

2.5

Het cassatiemiddel slaagt.