Datum uitspraak:
Datum publicatie:
Rechtsgebied:
Zaaknummer:
Soort procedure:
Instantie:
Vindplaats:

Inhoudsindicatie:

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft het beroep van de IQ-Partij tegen de ongeldigverklaring van haar kandidatenlijst ongegrond verklaard. Dit betekent dat de IQ-Partij niet mee mag doen aan de komende Tweede Kamerverkiezingen. Het hoofdstembureau had de kandidatenlijst op 3 augustus 2012 ongeldig verklaard, omdat een bewijs van betaling van de waarborgsom ontbrak. Op grond van de Kieswet zijn nieuwe partijen verplicht een waarborgsom te betalen om mee te kunnen doen aan de verkiezingen.

Uitspraak



201207629/1/A2.

Datum uitspraak: 9 augustus 2012

AFDELING

BESTUURSRECHTSPRAAK

Uitspraak in het geding tussen:

IQ-Partij; met IQ voor Eerlijkheid, gevestigd te Delft (hierna: de IQ-partij),

appellante,

en

het hoofdstembureau voor de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal in kieskring 12 te 's-Gravenhage,

verweerder.

1. Procesverloop

Bij besluit van 3 augustus 2012 heeft het hoofdstembureau, voor zover thans van belang, de door de IQ-partij ingediende kandidatenlijst voor de verkiezing van de leden van Tweede Kamer der Staten-Generaal ongeldig verklaard.

Tegen dit besluit heeft de IQ-partij bij brief, bij de Raad van State ingekomen op 3 augustus 2012, beroep ingesteld. De gronden zijn aangevuld bij brief van 7 augustus 2012.

Het hoofdstembureau heeft een verweerschrift ingediend.

De Kiesraad heeft desgevraagd inlichtingen verschaft.

De Afdeling heeft de zaak ter zitting behandeld op 9 augustus 2012, waar de IQ-partij, vertegenwoordigd door haar voorzitter [voorzitter] en door [gemachtigden], en het hoofdstembureau, vertegenwoordigd door mr. R.J. van der Velde en mr. M. Hertogs, beiden werkzaam bij de gemeente Den Haag, zijn verschenen.

Voorts is ter zitting de Kiesraad, vertegenwoordigd door mr. R. Hoorweg, gehoord.

2. Overwegingen

2.1. Ingevolge artikel H 1, eerste lid, van de Kieswet kunnen op de dag van de kandidaatstelling bij de voorzitter van het hoofdstembureau of bij het door deze aan te wijzen lid van dat bureau, op de secretarie van de gemeente waar dit bureau is gevestigd, van negen tot vijftien uur, kandidatenlijsten worden ingeleverd. Ten minste drie weken voor de kandidaatstelling brengt de burgemeester van elke gemeente dit ter openbare kennis.

Ingevolge het tweede lid wordt bij algemene maatregel van bestuur geregeld waar en wanneer de formulieren voor de kandidatenlijsten, kosteloos, voor de kiezers verkrijgbaar zijn. Bij ministeriële regeling wordt voor het formulier een model vastgesteld.

Ingevolge artikel H 2, eerste lid, kan bij een verkiezing van de leden van de Tweede Kamer, indien in alle kieskringen aan de verkiezing wordt deelgenomen met kandidatenlijsten waarop meer dan dertig namen van kandidaten zijn geplaatst en waarvan behoudens ten hoogste de laatste vijf, de namen dezelfden zijn en in dezelfde volgorde zijn geplaatst, worden volstaan met inlevering bij één hoofdstembureau.

Ingevolge het tweede lid geschiedt de in het eerste lid bedoelde inlevering bij het hoofdstembureau van kieskring 12 ('s-Gravenhage). Ingevolge artikel H 4, eerste lid, worden bij de lijst schriftelijke verklaringen overgelegd van kiezers dat zij de lijst ondersteunen. Op deze verklaringen worden de kandidaten op dezelfde wijze en in dezelfde volgorde vermeld als op de lijst. Bij een verkiezing van de leden van de Tweede Kamer bedraagt het aantal over te leggen verklaringen ten minste dertig.

Ingevolge artikel H 12, eerste lid, moet voor elk stel gelijkluidende lijsten een waarborgsom van € 11 250 worden betaald.

Ingevolge artikel I 1, eerste lid, houdt het hoofdstembureau op de dag van de kandidaatstelling, om zestien uur, een zitting tot het onderzoeken van de kandidatenlijsten.

Ingevolge artikel I 2, eerste lid, geeft het hoofdstembureau, indien bij het onderzoek blijkt van een of meer van de volgende verzuimen, onverwijld bij aangetekende brief of tegen gedagtekend ontvangstbewijs kennis aan degene die de lijst heeft ingeleverd:

a. dat, indien bij de lijst verklaringen van ondersteuning moeten worden overgelegd, niet ten minste het aantal verklaringen, genoemd in artikel H 4, eerste lid, is overgelegd, waarbij niet meetellen de verklaringen die niet aan het bepaalde in artikel H 4, eerste lid, tweede volzin, en tweede lid, voldoen, de verklaringen waarop niet een aantekening als bedoeld in artikel H 4, vierde lid, voorkomt en de verklaringen van een kiezer die meer dan één verklaring heeft ondertekend;

[…]

c. dat een kandidaat niet is vermeld overeenkomstig het bepaalde krachtens artikel H 8;

[…]

f. dat, indien ten behoeve van de lijst een waarborgsom moet worden betaald, het bewijs dat deze betaling is verricht, ontbreekt;

g. dat de lijst niet persoonlijk is ingeleverd door een kiezer, bevoegd tot deelneming aan de verkiezing;

h. dat, indien de lijst is ingeleverd door een kiezer die niet als zodanig is geregistreerd in de gemeente waar het hoofdstembureau is gevestigd, deze kiezer niet heeft overgelegd een verklaring van burgemeester en wethouders van de gemeente waar hij is geregistreerd, dat hij bevoegd is tot deelneming aan de verkiezing;

i. dat een verklaring, bedoeld in het tweede of derde lid van artikel H 3, ontbreekt.

Ingevolge het tweede lid kan degene die de lijst heeft ingeleverd, uiterlijk op de derde dag na de kandidaatstelling het verzuim of de verzuimen, in de kennisgeving aangeduid, herstellen ter secretarie van de gemeente waar het hoofdstembureau is gevestigd, op de eerste en tweede dag van negen tot zeventien uur en op de derde dag van negen tot vijftien uur.

Ingevolge het vierde lid kan, in het geval, bedoeld in het eerste lid onder f, gedurende de verzuimperiode de waarborgsom alsnog worden betaald.

Ingevolge artikel I 1, eerste lid, houdt het hoofdstembureau op de dag van de kandidaatstelling, om zestien uur, een zitting tot het onderzoeken van de kandidatenlijsten.

Ingevolge artikel I 5 van de Kieswet is ongeldig de lijst:

a. die niet op de dag van de kandidaatstelling tussen negen en vijftien uur bij de voorzitter van het hoofdstembureau of het door deze aangewezen lid is ingeleverd;

b. waarbij, indien ten behoeve van de lijst een waarborgsom moet worden betaald, niet gevoegd is het bewijs dat deze betaling is verricht;

[…].

Ingevolge artikel I 7, derde lid, doet de Afdeling uitspraak uiterlijk op de zesde dag nadat het beroepschrift is ontvangen.

2.2. Het hoofdstembureau heeft aan de ongeldigverklaring van de lijst ten grondslag gelegd dat het bewijs van betaling van de waarborgsom ontbreekt.

2.3. Voor zover de IQ-partij geen waarborgsom heeft betaald, omdat zij deze discriminatoir acht, overweegt de Afdeling, onder verwijzing naar de uitspraak van 22 juni 2011 in zaak 201011803/1/H2 (www.raadvanstate.nl), dat de wetgever met het invoeren van een waarborgsom heeft beoogd het aantal kandidatenlijsten enigszins te beperken en de keuze voor de kiezer overzichtelijk te houden, mede met het oog op de bruikbaarheid van stembiljetten of stemmachines. Dit levert op zichzelf een redelijke en objectieve grond op in de zin van artikel 26 van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten , artikel 14 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (hierna: het EVRM) en artikel 1, eerste lid, van het Twaalfde Protocol bij het EVRM. Het onderscheid is niet onevenredig in verhouding tot het daarmee te dienen doel. Hetgeen door de IQ-partij is gesteld ten aanzien van de wijze waarop partijen worden gefinancierd, doet aan het redelijke karakter van die grond niet af.

2.4. De IQ-partij betoogt dat zij de waarborgsom niet heeft betaald, daar op dinsdag 31 juli 2012, de dag van de inlevering van de kandidatenlijsten, reeds bleek dat zij door tegenwerking van het hoofdstembureau bij het inleveren van de kandidatenlijsten slechts in kieskring 12 zou kunnen deelnemen aan de verkiezingen, terwijl zij beoogde deel te nemen aan de verkiezingen in 20 kieskringen. Zij voert in dit verband aan dat zij op 31 juli 2012 slechts vijf minuten de tijd heeft gekregen om haar lijst met kandidaten in overeenstemming met het modelformulier in te leveren en haar daarbij gebruik van onder meer kopieerapparatuur is ontzegd. Zij stelt dat onder deze omstandigheden aan haar niet kan worden tegengeworpen dat zij de waarborgsom niet heeft voldaan en zij alsnog in de gelegenheid dient te worden gesteld in alle kieskringen aan de verkiezingen deel te nemen.

2.4.1. Gelet op het bepaalde in artikel H 1, eerste lid, gelezen in samenhang met artikel I 5, aanhef en onder a, van de Kieswet diende de IQ-partij op 31 juli 2012 v óór vijftien uur de kandidatenlijst bij de voorzitter van het hoofdstembureau of het door deze aangewezen lid te hebben ingeleverd. Nu zij wilde deelnemen aan de verkiezingen in alle kieskringen, diende zij voorts, gelet op het bepaalde in artikel H 2, eerste lid, van de Kieswet , voor alle twintig kieskringen een kandidatenlijst in te dienen en op ieder van die kieslijsten meer dan dertig namen van kandidaten te vermelden. Deze kandidatenlijsten dienden in overeenstemming te zijn met het krachtens artikel H 1, tweede lid, van de Kieswet voorgeschreven model H 1.

De IQ-partij beschikte op 31 juli 2012 om vijftien uur slechts over één kandidatenlijst waarop zes namen van kandidaten waren vermeld. Gelet op voormelde wettelijke bepalingen, kon zij niet met inlevering daarvan bij het hoofdstembureau van kieskring 12 deelnemen aan de verkiezingen in alle kieskringen. In het midden kan blijven of het hoofdstembureau de IQ-partij voldoende behulpzaam is geweest. Het is de verantwoordelijkheid van degene die de kandidatenlijsten inlevert, dat de in te leveren lijsten voldoen aan de wettelijke vereisten. Nu de IQ-partij op 31 juli 2012 bij het hoofdstembureau niet over twintig kandidatenlijsten met daarop meer dan dertig namen beschikte, komt de omstandigheid dat zij om vijftien uur die dag niet aan alle wettelijke vereisten voldeed voor deelname aan de verkiezingen in alle kieskringen, voor haar rekening.

2.4.2. Gelet op het vorenoverwogene, was de IQ-partij gehouden de waarborgsom te voldoen en daarvan een betalingsbewijs over te leggen binnen de daarvoor geldende termijn. Vast staat dat zij dat niet op 31 juli 2012 voor vijftien uur heeft gedaan. Nu het hoofdstembureau de IQ-partij van dit verzuim kennis heeft gegeven en de IQ-partij dit verzuim niet uiterlijk op 3 augustus 2012 vóór zestien uur heeft hersteld, diende het hoofdstembureau, gelet op het bepaalde in artikel I 5, aanhef en onder b, van de Kieswet , reeds om die reden de door de IQ-partij ingeleverde kandidatenlijst ongeldig te verklaren.

2.5. Het beroep is ongegrond.

2.6. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.

3. Beslissing

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State

Recht doende in naam der Koningin:

verklaart het beroep ongegrond.

Aldus vastgesteld door mr. P. van Dijk, voorzitter, en mr. A.W.M. Bijloos en mr. C.J.M. Schuyt, leden, in tegenwoordigheid van mr. M.R. Poot, ambtenaar van staat.

w.g. Van Dijk w.g. Poot

voorzitter ambtenaar van staat

Uitgesproken in het openbaar op 9 augustus 2012

362.


» Juridisch advies nodig? « advertorial

Heeft u een juridisch probleem of een zaak die u wilt voorleggen aan een gespecialiseerde jurist of advocaat ?

Neemt u dan gerust contact met ons op en laat uw zaak vrijblijvend beoordelen.



naar boven      |      zoeken      |      uitgebreid zoeken

Snel uitspraken zoeken en filteren

> per rechtsgebied > op datum > op instantie

Gerelateerde advocaten

Gerelateerde advocatenkantoren

Recente vacatures

Meer vacatures | Plaats vacature